Kirkjuritið - 01.12.1968, Blaðsíða 25

KinKJURITIÐ
487
Maðurinn er annað hvort lierra liennar eða þræll.
Haldist ekki þroski mannvitsins ofí manngæzkunnar í hend-
ur við tækniframfarimar er lireinn voði vís.
Þá fer mannlífinu líkt og jurt sem hleypur í njóla. Ytri
ofvöxturinn verður tákn dauðameinsins.
Þess vegna er uggvekjandi livað flest hugvísindin era nú í
minni metum og afræktari en raunvísindin almennt talað.
Mörg andleg fræði era ótrúlega vanrækt og jafnvel niður týnd,
líkt og ýmiss fornkvæði. Og mestur hluti huglandanna liggur
ókannaður, þótt stefnt sé að því að komast til tunglsins.
Það er ekki víðsýni eða djúpskyggni að ætla trúarbrögðin
úr gildi gengin og sjálfa trúna úrelta sakir tækninnar.
Mér virðist liin forna Fróðasögn sé órækt vitni um fásinni
sh'kra kenninga: þess vegna er hún rifjuð hér upp:
— Sonur Friðleifs (konungs í Danmörku) hét Fróði, liann
tók konungdóm eftir föður sinn í þann tíð, er Agústus keisari
lagði frið of lieim allan; þá var Kristur borinn. En fyrir því
að Fróði var allra konunga ríkastur á Norðurlöndum, þá var
honum kenndur friðurinn um alla danska tungu, og kalla menn
það Fróðafrið. Enginn maður grandaði öðrurn, þótt liann hitti
fyrir sér föðurhana eða bróðurbana lausan eða bundinn. Þá
var og engi þjófur eða ránsmaður, svá að gullliringur einn lá
á J alangurslieiði lengi. Fróði konungur sótti heimboð í Svíþjóð
til þess konungs, er Fjölnir er nefndur, þá keypti hann ambátt-
ir tvær, er hétu Fenja og Menja; þær voru miklar og sterkar.
1 þann tíma fannsk í Danmörku kvernsteinar tveir svá miklir
að engi var svá sterkur, að dregið gæti; en sú náttúra fylgdi
kvernunum, að það mólsk á kverninni, sem sá mælti fyrir,
er mól. Sú kvern hét Grótti. Hengikjöptur er sá nefndur, er
Fróða konungi gaf kvernina. Fróði konungur lét leiða ambátt-
irnar til kvernarinnar og bað þær mala gull og svá gerðu þær,
mólu fyrst gull og frið og sælu Fróða; þá gaf hann þeim
eigi lengri hvíld eða svefn en gaukurinn þagði eða liljóð mátti
kveða. Það er sagt, að þær kvæði ljóð þau, er kallað er Grótta-
söngur og er þetta upphaf að:
Nú erum komnar
til konungs liúsa
framvísar tvær
k