Kirkjuritið - 01.12.1968, Blaðsíða 37

KIIIKJUIUTIÐ 499
einstaklingsins ekki sízt á stærstu stundum ævinnar, livort
heldur í sorg eða gleði, sælu eða þraut.
Hér skal nú í allri auðmýkt tekið fyrir eitt minnsta rit
Heilagrar Ritningar. En það er persónulegt vinarbréf, vart
lengra en ein blaðsíða í venjulegri bók með venjulegum prent-
stöfum.
Samt mótar það grunninn að belgustu mannréttindum og
mannbelgi á meðal allra kynslóða. Samt gæti það verið rauði
þráðurinn í frelsisbaráttu og réttlætisvitund lieilla stétta og
stórra þjóða.
Það er skrifað fyrir nær tveim þúsundum ára, en hefur þó
fullt gildi sem þáttur og krafa í mannréttindabaráttu Samein-
uðu þjóðanna enn þann dag í dag. Og þó sérstaklega með til-
liti til kynþáttamisréttis og kúgunar, þar sem traðkað er á rétt-
indum þeirra, sem fordómar og erfðavenjur liafa ýtt inn í
skuggann.
En auk alls þessa er Filemonsbréfið ritað af sérstakri snilld,
skáldlegum tilþrifum, snurðulausri list og sálfræðilegu inn-
sæi, en þó í ákveðnum tilgangi. Þeim tilgangi, sem öll sönn
bst stefnir að. Til þess að bæta og fegra mannlíf og samfélag
hverrar kynslóðar.
Ekki mun nokkur vafi talinn, að Páll postuli sé höfundur
þessa bréfs, þótt ekki sé það undirritað að nútímahætti.
En í upphafi bréfsins eru rituð nöfn Páls og Timoteusar
vinar lians og samverkamanns, svo sem væru þeir liöfundar
þess.
En viðtakandinn er bins vegar ókunnur, það er meira en
líklegt, að liann liafi ekki lieitið Filemon, þar eð filemon er
aðeins venjulegt upphaf vinarbréfa á grísku og þýðir blátt
áfram „vinur minn“. Filos, vinur í ávarpi file og mon, sem
þýðir minn.
Það má hugsa sér þennan vin efnaðan höfðingja, sem Páll
nietur mikils og væntir mikils af, bæði samúðar og skilnings,
sem þá var ekki venjulegt að sýna þrælum og ófrjálsu fólki,
sem fremur var talið til dýra en manna.
Þarna kemur því alveg nýtt viðliorf til greina viðvíkjandi
inannréttindum. Filemon er orðinn kristinn maður, og verður
því að gera sér ljóst, að þræll er maður og hefur sínar sjálf-