Kirkjuritið - 01.06.1975, Blaðsíða 48

fara í dagblað þarna í vor, þegar menn
þóttust eiga hvað mest að vinna við að
mæra sjálfa sig í marséringum fram og
aftur um hrygglengjuna á mér. Síðar
hafa ýmsir þeir atburðir orðið, er gera
það ástæðulaust að halda fram leikn-
um í óbreyttri mynd.
II
Að þessu slepptu skal við því snúizt,
sem öðru fremur vekur athygli mína
við lestur þeirrar greinar, sem hér er
til umræðu. Nefni ég þar fyrst tilvitnun
höfundar í Paul van Buren.
Höfundur kveður van Buren hafa
sagt, að hann botni ekki í því, hvar
tilveruheimspekingar hafi fundið
„þennan svokallaða nútímamann
sinn“. Með þessu virðist vera átt við
þá tómhyggju, sem tilveruheimspek-
ingar telja einkenna nútímamanninn.
Þann mann, sem svo er lýst, álítur téð-
ur van Buren „ímynd manns, sem aðrir
kannist ekki við.“
Fróðlegt væri hér að vitna til þess,
sem Viktor nokkur Frankl segir í til-
verusálarfræði sinni um „tilverutóm-
ið“. Þó nenni ég ekki að lengja þetta
mál með slíkum tilvitnunum.
Hins vegar gæti verið ómaksins vert
að snúa við orðum van Burens og
spyrja: Hvar hefur maður með opin
augu og eyru ekki fundið þann „nú-
tímamann“, sem hér um ræðir? Hvert
er hægt að fara á okkar dögum án
þess að hitta þennan mann fyrir?
Önnur spurning og nærgöngul hlýtur
að sigla í kjölfarið: Á hvaða öld lifir
sá maður, sem ekki þykist kannast við
„þennan svokallaða nútímamann"
veruheimspekinnar? Hversu glögguí
er slíkur maður á andlegar hræringar
samtíðar sinnar?
Skáld hafa löngum talizt næmur
spegill eigin aldar. Einn er sá Ijóða'
smiður íslenzkur, sem trúlega hefur
flestum fremur mótað þá kynslóð, er
hér á landi óx úr grasi um og eff‘r
síðari heimsstyrjöldina. Tvímælalaus1
hefur hinn sami orkað manna mes*
á Ijóðasmiði þessarar kynslóðar og en<]
yngri manna. Þannig endurspeglar
skáldskapur hans í ríkum mæli andleð1
líf íslenzkra ,,nútímamanna,“ enda hef'
ur þessi maður tjáð hugsanir þeirra’
svo að ekki verður auðveldlega ufl1
bætt.
Hér á ég við Stein Steinarr. Ógleyh1'
anleg verða kynnin við skáldskap hau5
okkur, sem þóttumst vera að korna5*
á legg á 5. og 6. tugi þessarar aldar;
Ég minnist þess ekki, að mér væri a
þeim árum kunnug tilveruheimspe^1,
því síður tilveruguðfræði. En hitt fyrrr
ist ekki, hversu mjög skáld þetta
í minn stað og allra þeirra, sem mer
voru kunnugir þá og síðar. Annað
reyndist og jafn víst, er árin liðu: Sa_
sem látið hafði svo lítið að kljást við
stuttaralegan kveðskap þessa sni*1'
ings, hlaut að heilsa tómhyggju tri
veruguðfræðinnar sem gamalkunt111
efni, þegar þau kynni tókust.
Má vera, að Steinn Steinarr h^1
ekki verið „nútímamaður.“ E. t. v. V0Í
hann aðeins „ímynd manns, sem aðril
kannast ekki við.“ Ég óttast að erf|f
verði að standa fast á slíkri fullyrðin9uf
Við erum of mörg, sem hittum sr
okkur fyrir í Ijóðum hans. Það getllí
orðið snúningasamt að færa sönh^