Kirkjuritið - 01.04.1978, Blaðsíða 72

verks hans. Vér fórnum honum ekki,
eins og hann þyrfti gjafa vorra við,
heldur til að færa þakkir hans hátign-
ardýrð og helga fórnargjafirnar.“ Adv
Haer. IV. 18, 3. Þó Guð þarfnist ekki
vorra muna við, þá höfum vér þörf
fyrir að fórna Guði, eins og Salómon
segir: ,,Sá lánar Drottni, er líknar fá-
tækum“. (Orðskv. 19,17). í fyrstu
gengu gjafir þessar til fátækra, en
síðar einnig til að reka kirkjuhúsið,
og eftir að biskups- og prestsþjónusta
urðu fullt starf, þá tók söfnuðurinn
einnig að sér að sjá fyrir nauðþurft-
um þeirra.
Á kirkjuþingi í Hippo 393 var bann-
að að færa til altaris annað en það,
sem þurfti til þjónustunnar, — aðrar
gjafir átti að færa prestum og djákn-
um fyrir eða eftir embættið.
Þegar þessi fórnaraðferð lagðist
niður, sem líklega hefur gerzt á 10.
öld, var tíund upp tekin til að standa
undir útgjöldum safnaðarins. Á 11. öld
þekktist ekki að gefa annað en pen-
inga.
Fórnarathöfn þessi fór þannig fram,
að fyrst fórnuðu karlmenn, síðan kon-
ur, sem oft færðu brauð, sem þær
sjálfar höfðu bakað. Með þeim voru
og börn, er gáfu vatn til að blanda
í vínið, af því að þau áttu ekki annað,
— en að gefa (fórna) þurftu þau líka.
Prestur gekk til móts við gönguna
ásamt klerkum þeim, er þjónuðu með
honum við altarið og sameinuðust
þeir göngunni til að færa gjafir sínar
ásamt söfnuði. Með því var undirstrik-
uð eining Guðs lýðs. Djáknar tóku við
gjöfum þeim, sem færðar voru til
altaris. Settu þeir brauðið á stóran
disk (patínu) og vínið í stórt ílát
(kaleik) og stóð hvort tveggja við
altarið, en ekki á því. Hippolytus (3-
öld) segir, að síðan hafi djákni fsert
gjafirnar biskupi á altarið og þá hafi
biskup og prestar lagt hendur yfir
gjafirnar og blessað þær.
Þess var vandlega gætt, að engit
bæru fram gjafir nema þeir, sem voru
fullgildir meðlimir kirkjunnar og giitu
um það sömu reglur og um aðgang að
sakramentinu, enda var sjálfsagt, að
sá, sem gekk til altaris, færði og fórn
sína. Biskupum, prestum og djáknun1
var stranglega boðið að gæta þess, a^
engir óverðugir, s.s. þjófar, saurlífs'
menn, okrarar eða ósáttir (sbr. Matth-
5, 23) bæru fram gjafir.
Þar sem fórnarathöfn þessi er nU
horfin úr kirkju vorri er söngur þesSi
ekki orðinn annað en eftirómur predik'
unarinnar eða inngangur að sakra
mentinu.
Með brottfalli fórnarinnar úr mess
unni hverfur mikilvægt atriði kristinn
ar guðsdýrkunar burt án þess að nok
uð hafi komið í þess stað.
70