Kirkjuritið - 01.12.1978, Side 74

Kirkjuritið - 01.12.1978, Side 74
ir með neinum öðrum, þótt vér höfum þær yfir. Því þótt unnt sé að rekja ætterni þeirra við nákvæman saman- burð, er eigi unnt að kannast við þær sem hinar sömu og dönsku kollekt- urnar, þegar þær eru hafðar um hönd í kirkjunni. Mér er því ómögulegt að sjá, hvers vegna vér ættum að halda áfram með þær, úr því á annað borð er verið að eiga við nokkra endur- skoðun á handbókinni. Þær hafa ekkert til síns ágætis, ekki aldurinn, ekki það að vera sameiginleg eign kristninnar, ekki það, að hafa orðið til á einhverju sögulegu tímabili, heldur eru þær til orðnar á fremur ógöfugan hátt, eins og þegar hefur verið sýnt fram á. Aftur hafa gömlu kollekturnar alt þetta og margt annað til síns ágætis, og þess vegna finnst mér sjálfsagt, að þær séu nú teknar upp aftur. Eftir því, sem næst verður komist, eru 4 þeirra eftir Leó mikla (440-461), líklega samdar um það leyti, sem hin kristna höfuðborg heimsins skalf af ótta fyrir Attila, -21 eftir Gelasius (492-496) og 27 eftir Gregor mikla (590-604). Vér eigum þær sameiginlega með hinni katólsku kristni, biskupakirkj- unni á Englandi, miklum hluta lút. kirkjunnar á Þýzkalandi og í Ameríku og sænsku þjóðkirkjunni. Það ætti að lagfæra íslenzku þýðinguna eftir latneska frumtextanum, því hún er víða fremur ófullkominn, og gjöra það með tilfinning fyrir fegurð hins kirkjulega þænamáls, svo vér ættum þær á eins hreinni og kjarngóðri ís- lenzku og unt er. Og svo ætti alveg að sjálfsögðu að taka þær upp aftur, en sleppa hinum, sem engan rétt hafa á 312 sér og enga kirkjulega hefð né helgi hafa öðlast. Vona ég, að ekki verði hætt við þessa handbókarendurskoð- un fyrr en þetta hefur verið gjört. Þar næst kemur hiö almenna guðs- þjónustuform til athugunar. Um það er lítið að segja, því breytingarnar eru svo óverulegar og þýðingarlausar, að þær gjöra hvorki til né frá. Bænirnar á undan og eftir prédikun hafa verið of- ur lítið auknar, og kann það að sýnast fremur til bóta. En álitamál er, hvort rétt er að vera að þess háttar breyting- um, hvort það er heppilegt, hvort vér eigum eiginlega með það. Þessar bænir eru annars einkennilegar að eins fyrir dönsku og norsku kirkjuna. I Svíþjóð eru þær ekki hafðar. Fyrst eftir siðaskiftin var guðsþjónustan í Dan- mörku byrjuð eins og títt hafði verið í katólskum sið með introitus eða messuupphafi, sem var eitt eða fle'rl vers úr biblíunni, helzt Davíðssálmum, er sungið var með sérstöku lagi ar söfnuðinum meðan presturinn baðst fyrir í kyrrþey; var sérstakt messu- upphaf fyrir hvern helgan dag, °9 töluvert af hinum guðdómlegu Ijóðum ísraels þannig fléttað inn í guðsþjón- ustuna. En árið 1640 nam Kristján konungur IV allan latneskan kirkjU' söng úr gildi, í stað þess að láta þýöa hann á danska tungu, sem verið hefði hið eina rétta. Voru þá í staðinn fýnr þessi messuupphöf settar tvær baemr fyrir og eftir messugjörðina, og skyim djákni eða meðhjálpari flytja Þaer ! kórdyrum. Eru bænir þessar ekki frumsamdar af neinum dönskum manni, en teknar upp úr þýzkum handbókum, þar sem þær standa eins og aðrar kollektur, og hefur hó

x

Kirkjuritið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Kirkjuritið
https://timarit.is/publication/443

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.