Syrpa - 01.10.1915, Blaðsíða 51

Til Suburheimskautsins.
Ferbasaga Scotts kafteins,
eftir hans eigin dagbók.
"Hin stórkostlegasta heimskauts-
íerð, sem sögur fara af”. Þannig
lýsir Sir Clements Markham, sem
allra núlifandi manna er fróðastur
um alt, sem lýtur að heimskauta-
ferðum, síðustu ferð kapteins Scotts,
sem ber vott um stökustu hreysti
og hugprýði, þrátt fyrir óviðráðan-
leg óhöpp og erfiðleika. í eftirfylgj-
andi ritgerð verður sagt frá helztu
viðburðum ferðarinnar; og er þessi
frásögn fyrsta nákvœma lýsingin af
þeim, sem kom fyrir almennings
sjónir áður en ferðasagan kom út í
bótoarformi, haustið 1913.
Markmið ferðarinnar var ekki það
að ná suðurheimskautinu skyndi-
iega á undan öllum keppinautum,
þó að vonin um að það tækist, og
að með því væri einu lárviðarlaufi
bætt við í kórónu æfintýranna, gæfi
frægðarlönguninni byr undir báða
vængi. Undirbúningur allur var
þannig gjörður, og þekking þeirra,
sem tóku þátt í ferðinni svo fjöl-
breytt, að hún hlaut að hafa mikinn
vísindalegan árangur^ hvort sem
heimstoautinu yrði náð eða ekki.
Mikið hafði verið gjört, en meira
var þó ógjört. 3>að þurfti að kom-
ast að vissu um lögun vesturfjall-
anna svo nefndu og rannsaka jarð-
fræðisögu þeirra; einnig þurfti að
leysa úr vafaspurningum viðvíkj-
andi eldgosasvæðum á yfirstand-
andi og fyrri ísöld; þá þurfti að
safna fullkomnum skýrslum um
hita og kulda, loftþunga og loft-
strauma, rafurmagn í loftinu og
scgulmagn, myndun og hreyfingar
íssins í þessu heimkynni ísreks og
stoiana. Og þó að lífið virðist ekki
vera fjölskrúðugt á þessum breidd-
ax-stigum, var nóg verk til fyrir líf-
fræðingana, séi'staklega að rann-
saka líf sníkjudýranna, sem lifa á
iíkömum fiska og .sela. “Og vctrai’-
fei’ð Dr. Wilsons eftir eggjum keis-
ara-mörgæsarinnar, í því skyni að
komast á iíffræðislegan hátt að
vissu um skyldleika hennar og
annara tegunda, er cfni í sögu
fyrir kynsióð nútímans, sem eg vona
að skemmist ekki í meðfei’ðinni,”
skrifaði Scott í dagbók sína.
útbúnaður fyx ir svo stóran hóp,
sem átti að hafa svo mai'gt fyrir
stafni, var afar margbi'otinn. En
nákvæmlega var samt hugsað fyrir
öllu, sem þurfti iað útbúa sig með,
og séð fyrir öllum hugsanlcgum
þörfum. Mcöan gcrt var viö leka á