Syrpa - 01.10.1915, Síða 126

188
SYRPA III. HEFTI 1915
stjórnarbyltinguna í Prakklandi
óttu stöðugt í höggi við áhrif þessa
hvetjandi söngs. Hvað eftir annað
var það biannað af stjórnendum
landsins að syngja hann og var
höfundur lians ofsóttur á alla vegu,
þangað til Lúðvík Filippus veitti
honum dálítinn lífeyri sem hann
hélt til dauðadags. Rouget varð
frægur söngfræðingur og tónskáld.
Hann lézt 26. júní 1836, skamt frá
París þar sem Choisy-le-Roi heitir.
Á torgi þessa litla fagra bæjar má
sjá myndastyttu tígulega af höf-
undi Marseille borgarsöngsins. Var
hún afhjúpuð 24. apríl 1892 til minn-
ingar um 100 ára tilveru hans og
áhrif.
Napóleon mikli liélt að þessi söng-
ur æsti hermennina á móti sér, þeg-
ar hann kom frá Rússlandi, til þess
að ná hug þeirra aftur, og bannaði
að syngja hann.
En það var of seint.
Napóleon þriðji ætlaði að koma
söngnum fyrir kattarnef með því að
láta móður sína yrkja nýtt ])jóð-
lag, en þótt sá söngur næði mikilli
hylli og væri leikinn á hvert hljóð-
færi og sunginn af hverjum munni
á Frakklandi í byrjun stríðsinS
1870—71, þá er hann nú nálega
gleymdur, en Marseille borgar söng-
urinn hefir aldrei lifað betur en
nú. Eftir blóðbaðið í París varð
þessi söngur nokkurskonar hvata-
söngur verkalýðsins í ýmsum lönd-
um Evrópu, en víða var hann bann-
aður með öllu þangað til í júlí 1891
liegar sjálfur Rússakeisari Alexand-
er þriðji hlustaði á hann í Kron-
stud við heimsókn frakkneska sendi-
herrans.
Áhrif Marseille-borgar söngsins
þegar stór söngfokkur syngur hann
eru óútmálanleg.
1 einni af bókum Hinriks Cre-
villes er því átakanlega lýst hvernig
áhrif hans heyrast fyrst meðal á-
hlýðenda í viðkvæmu, blæþiðu and-
varpi og smávaxa þangað til þau
eru orðin eins og óstjórnlegur
fellibylur. Þannig lýsir hann til-
finningum þeim er söngurinn vakti
í sálum Parísarbúa þegar fréttin
barst þangað 4. sept. 1870 um orust-
una við Sedan og hertekning Na-
póleons þriðja.
Sjálfur hefi eg heyrt þennan söng
sunginn oftar en einu sinni. Var
það fyrst þegar heimssýninginn var
opnuð 1889, sem í raun og veru var
hátíðahald til minningar um stjórn-
arbyltinguna. Var hann þá sung-
inn af 1500 manns og leikið undir
af 5 stórum hljóðfæra flokkum.
Voru þeir margir við það tækifæri
er á hlýddu, sem ekki gátu tára
bundist, og eins var það á heims-
sýningunni 1900.
Síðan þetta stríð hófst hcfir Mar-
seille-borgar söngurinn enn á ný
valdið bæði gráti og gleðiópum,
sérstaklega þegar hið þrílita þjóðar-
flagg, sem er óaðskiljanlega tengt
við þjóðsönginn, var borið inn fyrir
landamæri Elsas, sem nú skal
endurtengt við móðurlandið.
Ef þeir spádómar Joffres, herhöfð-
ingja rætast, að þær landaspildur
sem tapast hafa muni verða endur-
teknar, þá er það víst að eftir
stríðið láta Stassborgar búar reisa
veglegt merki til minningar um
þann söng er þar varð til á einni
nóttu og hlotið hofir ódauðlega
frægð.
(Sig. Júl. Jóh. þyddi úr norsku),