Ný dagsbrún - 01.01.1904, Blaðsíða 56

50
iNiÝ DAGSBRÍJN.
á að troðfylla hvern tossa af allskonar barnalærddmi, bara
til þess að koma honum t kristinna mannatölu, ogefþetta
er ekkí bending um það, hvereikulir menn eru viðvfkjandi
því hvað nauðsynlegt sje til s&luhjálpar, og hvað ekki nauð-
synlegt, og hve villugjörn leiðin er, þrátt fyrir allt og allt,
þá kalla menn ekki alít bendingar. Vjer ámælum ekki
sjera Jóni fyrir þessa yfirlýsingu, það cr sfðuren svo, held-
ur þökkum vjer honum fyrir hana, þvf hfin er skynsamleg
nýung og vottur um það að, hann skilur, óefað bctur en
ílestir samverkamenn hans innan hinnar lfitersku kyrkju,
hvert stéfnir, og að hið gamla, sem dcyðir, vcrður að vfkja
fyrir þvf nýja, scm lffgar, ef kyrkjan sjálf á ekki að deyja.
Eigi að sfður er þetta spánný lúterska, ef það er á annað borð
nokkur lúterska, þvf að hin gamla lúterska er það alls ekki.
I VIðBóT við það, sem að framan er sagt, mætti og
minnast á fríkyrkjuhreifingarnar á Skotlandi, útbreiðslu
únítarakyrkjunnar á Englandi, þar scm hún telur yfir
milljón mcðlima, og fitbreiðslu hennar í Amerfku og jafn-
vel vcstur f Japan og fleiri Iöndum, um leið og maður
glcymir hvorki únfversalistakyrkjunni f Bandaríkjunum,
sem f raúninni á sammcrkt við únítarakyrkjuna, nje con-
gregationalistakyrkjunni. Þerjar þetta og ótal fleira, ,sem
til mætti tfna, er tekið til fhugunar, f sambandi við það,
að ýmsir merkustu háskólar heimsins, t. d. Bcrlfnarháskól-
inn, Kaupmannahafnarháskölinn, Oxford og Harward há-
skólarnir og fleiri, hafa nú tekið upp það, sem þe.ir Tcalla
’Higher Criticism', og sem mœtti katla ’háu gagnrýnina',
cða ’háa ritdóminn' eða ’háu útskýringuna', en sem er
bara í ffnum og ’háum' orðum sagt vefencjing á gildi ritn-
ingarinnar sem einhlítum trúarlegum leiðarvísi, skýrskof-
un á henni undir úrskurð skynseminnar, án tillits til þcss
hvaða afleiðingu það hefir, og rannnókn scm gengur út á
það, að draga út úr henni skynsamlegar trúarskoðanir með