Ný dagsbrún - 01.01.1904, Page 83

NORðUR OG NIðUR.
77
eru níi nokkur íir sfðan citt af skftldum vorum hjcr vcstan
liafs talaði citthvað nálægt þcssu, ogþótti honum það ekki
kyn þ<5 að mcnn hræsnuðu og færu með ósannindi hvcr
við annan, en þegar menn legðu það f vana sinn að fara að
ljúga að guði rjnuin, þá, sagði hann, að sjer færi að of-
bjóða. En, því er miður að þcir cru ckki nógu margir
sem ofbýður það. Ilann var, minnir mig, að tala um, að
það þyrfti að koma míinnum til að hugsa, þvf að það var
álit hans, að mikill þorri íslcndinga kynni ekki að hugsa.
Það er lítill efi h þvf, að það styður þetta ákaficga mikið,
að mikill þorri manna er óvanur og ldaufalegur að hugsa
og draga ályktanir, og að mj'ig mikil br igð eru að þcssu.
Mjer kcmur nú til hugar setifing eftir nafnfrægan rnann,
prófessor Marwin, scm mikið fjekkst við að skoða heila
manna, og segir hann :
„Þegar jeg hcfi skorið upp hcilabú manna, þá hcfi
jcg cinkum rekið mig á það, hve ákaflega fátækir menn
almennt eru ai því efni hcilans, scm hugsunarkrafturinn
felst f“. Og annar maður segir, að ,,það sje viðtekið
mcðal iækna, sem gefa sig við að rannsaka það, að það
sje þúsundir fullorðinna manna, sem hafi hcila, sem ekki
sje þroskaðri cn vanalegur heili f 8 vetra barni".
Ef að nú heilinn og sálin, eins og hvað annað, þrosk-
ast og styrkist af æfingunni, hvernig verður þá þroskun
þeirra manna, scm njóta þeirrar uppfrœðslu og sjá það fyr-
ir sjer á degi hverjum, scm jeg hefi skýrt frá f fyrirlestri
þessum ? Er það blessunarrfkt fyrir land og lýð ? Er
það virkilcga drojjinn, sem vjer íslcndingar, norrœnir
rncnn að ætt og uppruna, ciguin að færa inn f h.ð amcrík-
anska J)j(5ðlíf?
- Að mínu áliti cr þctta eyðileggjandi fyrir oss Islcnd-
inga, og cins og jeg oft hefi sjeð lygina verða sjálfri sjer
að f ítakcfi:. eina held jeg að þessi óhreinleiki og hræsni