Nýjar kvöldvökur - 01.01.1955, Blaðsíða 13

N. Kv.
Þorsteinn M. Jónsson:
Andra saga
Saga, er eg ætla að segja, er af hundi
og dreng. Hún gerðist austur á Fljótsdals-
héraði um og eftir miðjan síðasta áratug
19. aldar.
Þegar drengurinn, er saga þessi segir frá,
var 9 ára gamall, var honum gefinn hvolp-
ur. Hvolpurinn var með stór, lafandi eyru,
silfurgrár að lit með svörtum dröfnum.
Var hann sýnilega af útlendu hundakyni.
Vel leizt drengnum á hvolpinn, og það, sem
drengurinn þurfti fyrst að hugsa í sam-
bandi við hann, var að gefa honum nafn.
Venjulegt hundsnafn þótti honum ekki nógu
gott, og óviðurkvæmilegt mundi þykja að
gefa honum mannsnafn. Drengurinn hafði
heyrt Andrarímur kveðnar. Og Andri jarl,
sem rímurnar voru um, hafði ekki verið
neinn venjulegur maður, heldur jötunn.
Drengnum fannst nafnið Andri þróttmikið
nafn, og þetta nafn gaf hann hvolpinum.
Mjög lét drengurinn sér annt um hvolp-
inn og þótti það hin bezta skemmtun að
leika sér að honum. Hvolpurinn óx fljótt og
varð drengnum fylgispakur. Drengurinn
kenndi honum allskonar kúnstir, enda var
Andri mjög námfús. Hann steypti sér í
djúpa læki og pytti og kafaði til botns í
þeim eftir steinum, sem drengurinn fleygði
í þá og sagði honum að sækja. Andri kom
upp með steinana í kjaftinum og fékk
drengnum þá aftur. Ef drengurinn týndi
^ettlingum sínum, er ekki var sjaldgæft,
sýndi hann Andra á sér berar hendurnar.
-kaut þá Andri af stað þefandi spor drengs-
ins og linnti ekki leitinni, fyrr en hann fann
vettlingana, tók þá í kjaftinn og færði
drengnum, en fékk klapp og vinarorð í
staðinn. Var Andri þá ánægður eins og nem-
andi, sem gleðst af lofi kennara síns fyrir
góðan námsárangur.
Á sumrin sat drengurinn yfir kvíaám, og
oft þurfti hann að smala fé. Jafnan fylgdi
Andri honum við yfirsetur og í smala-
mennsku. Kenndi drengurinn honum allt
það, sem góður fjárhundur þurfti að kunna.
Hlýddi Andri öllum bendingum og köllum
drengsins og sparaði honum ótal mörg spor.
Andri fór nákvæmlega eftir þessari kenn-
ingu Hávamála:
„Vin sínum
skal maðr vinr vesa,
þeim og þess vin;
en óvinar síns
skyldi engi maðr
vinar vinr vesa.“
Hann skynjaði, hverjir voru vinir drengs-
ins og við hverja drengnum féll ekki eða
hann átti í brösum við. Andri var vinur allra
vina drengsins og óvinur þeirra, sem hann
vissi, að drengnum var ekki að skapi. Á
bænum var maður, sem drengnum samdi
ekki að öllu leyti við. Maður þessi þurfti oft
að smala fé, og kallaði þá á Andra til þess
að fylgja sér, ef drengurinn mátti án hans
vera. Leit Andri þá til drengsins, er sagði
honum að fylgja manninum. Hlýddi Andri
þessari skipun, en þó ekki ánægður. Og þeg-
ar maðurinn æflaði að senda hann fyrir fé,
gelti Andri framan í manninn og fékkst ekki
til neinna snúninga við féð. Brátt gafst mað-