Sjómannadagsblaðið - 04.06.1961, Qupperneq 34

Verið að hleypa „Borinty" af stokkunum. Smíðuð undir þaki,
við beztu aðstæður.
Hin nýja kvikmynda-„Bounty“ á leið til suðurhafa.
steingeitarinnar, mitt á milli Ástra-
líu og Suður-Ameríku. Þar leituðu
frægustu uppreistarmenn í enskum
bókmenntum hælis, og maira en
100 afkomendur þeirra búa þar enn.
Þetta voru mennimir, sem árið 1789
neyddu William Bligh skipstjóra á
Bounty og 18 menn aðra til að fara
í 23ja feta langan bát úti á reginhafi,
en skutust sjálfir í felur á Pitcairn
ásamt sex körlum og tólf konum frá
Tahiti.
Kvikmyndahúsagestir telja, að
,,brauðaldina”Bligh hafi verið í út-
liti eins og leikarinn Charles Laugh-
toon, og af lýsingum að dæma virð-
ist það ekki fjarri sanni. Hann fékk
viðurnefni sitt vegna þess, að hann
hafði verið sendur í hinn fræga leið-
angur sinn til að safna brauðaldina-
plöntum á Tahiti og flytja þær til
Vestur-Indía, svo að þær gætu séð
þrælunum fyrir viðurværi. Bligh
hafði verið siglingafræðingur Cooks
skipstjóra í öðrum leiðangri hans,
svo að hann þekkti eyjarnar mæta-
vel. Hann hafði þó ekki tekið sér
Cook til fyrirmyndar, að því er
mannúðlega framkomu snerti, og
hinn gamli, hrottalegi flotaagi, sem
hann beitti, átti ekki vel við menn í
Suðurhöfum. Bounty hafði lokið við
að taka farm af brauðaldinplöntum
og var á leið til ákvörðunarstaðar
með þær, þegar uppreist var gerð
28. apríl 1789.
Bligh hafði ekkert sjókort á báti
sínum, en sigldi honum þó 3618 míl-
ur um úthöfin til Timor-eyjar, kom
aðeins við á nokkrum smáeyjum,
og er þetta eitt mesta afrek á sviði
siglinga, sem um getur. Á sigling-
unni nærðust menn hans aðallega
á ávöxtum og skelfiski. Ferðin stóð
í næstum þrjá mánuði, en þá voru
uppreistarmenn komnir heilu og
höldnu til Pitcairn. Þeir eyðilögðu
Bounty, og þegar skip kom næst við
á eyjunni, voru allir uppreistar-
menn dauðir nema einn, og engum
kom til hugar að ónáða hann. Þrátt
fyrir allt erfiðið tókst ekki að rækta
brauðaldin á Vestur-Indíum, því að
íbúar þar vildu heldur önnur aldin.
Skipbrot hafa oft valdið því, að
menn hafa setzt að á afskekktum
eyjum og lifað þar eins og Robin-
son Krúsó. til skamms tíma voru
þær einangraðar af miklum fjar-
lægðum og þeirri staðreynd, að
skipaleiðir lágu hvergi í nánd við
þwr, 'en nú eru þar vitanlega loft-
skeytastöðvar, og þær eru eftirsótt-
ar til veðurathugana. Sumar þeirra
hafa jafnvel orðiðl skemmtistaðir.
Það á að minnsta kosti að hafa gerzt
að því er snertir Lord Howe-eyju,
og geri ég ráð fyrir að þangað megi
komast á fáeinum stundum í flugvél,
en fyrir um það bil 30 árum var hún
eins afskekkt og nokkurt annað
byggt ból á þessari jörðu.
Lord Howe er 436 mílur norð-
austur af Sydney í Ástralíu, og eiga
eyjarskeggjar kosningarrétt í Syd-
ney fyrir einhverjar pólitískar kenj-
ar, svo að það kom fyrir á þríðja tug
aldarinnar, að óvíst var um endan-
leg kosningaúrslit í að minnsta kosti
hálfan mánuð, þar til lítið gufuskip,
sem hélt uppi mánaðarlegum ferð-
um til eyjarinnar, hafði snúið aftur
með atkvæðakassann. Á eyjunni
voru þá 96 menn með kosningarétt.
Eyja þessi er um það bil jafn breið
og Pitcairn og tvöfalt lengri, og á
suðurodda hennar er 2840 feta hátt
fjall. Hún er skógi vaxin en varð
til af völdum eldsumbrota. Sagan
hermir, að skipverjar á Lord Howe
hafi fundið eyjuna um 1788, þegar
þeir brutu skip sitt þar. Þeir komust
ekki frá eyjunni um langt skeið, og
þegar þeir fundust um síðir, höfðu
þeir komið sér svo vel fyrir þar, að
þeir vildu ekki fara þaðan, heldur
sendu eftir eiginkonum sínum. Enn
síðar kom þangað skipstjóri á banda-
rísku hvalveiðiskipi, og var hann að
svipast um eftir afskekktum stað,
þar sem hann gæti setzt að ásamt
tveim eiginkonum, sem hann hafði
krækt sér í á Pitcairn, en þær voru
1 8 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ