Sjómannadagsblaðið - 01.06.1969, Blaðsíða 31

I
hafi fengið peningana sem komu eftir að
mamma dó. En ég hefi aldrei skrifað nein-
um.“ Við vorum þögul um stund.
„Segðu mér að heiman, Island. Þú erc
fulltrúi þess sem ég ekki þekki lengur, en
þegar maður er gamall óskar maður að
skýra myndirnar. Hvernig er heima nú?“
Mér varð fátt um svör. Ég horfði á
skugga pálmanna við mánalýstan sjóinn,
og reyndi hikandi að brúa árabil sem var
lengra en eigin ævi. Ég sagði honum frá
uppgangi stríðsáranna, frá peningaflóðinu
og góðærinu sem máske gerði marga
mýkri í góminn en gott var; frá orkuver-
um og uppbyggingu sjávarútvegsins og
breytingu Reykjavíkur úr hálfgerðu
sveitaþorpi í straumlínaða borg hátízk-
unnar. Ég sagði honum líka frá neikvæð-
um áhrifum í máli og á menn, færði
honum nýyrði og heimsborgarakenningar
fólksins við yztu nöf; og af og til skaut
hann inn í skörpum rólegum — og kannske
hálf undrunarfullum —. spurningum. Ég
var ekki örugg um, nema ég væri ef til
vill að mála yfir mynd sem væri honum
verðmætari í sínu upprunalega formi, en
með hinum skörpu litskiptrun er ég notaði;
og þagnaði.
„Hefirðu nokkurn tíman horft austur af
Kambabrún að sumarlagi?" spurði hann.
Ég kinkaði kolli.
„Bjart sumarkveld, gróin tún og reyk
frá bæjunum —, það er kannske hið ein-
asta sem ég vildi sjá aftur —, og svo
Mummi —, auðvitað."
„Kannske áttu það eftir." sagði ég, og
bætti við án minnsta samvizkubits; „Fló-
inn hefir ekki breytzt —
Það hrukkaði kring um jökulblámann.
„Að koma heim nú, Island, yrðu mér
bara vonbrigði. Ég yrði jafnmikill útlend-
ingur þar sem hér.“ Brosið dýpkaði. „Mér
er sennilega bezt að muna allt eins og það
var. En þú skalt hafa þökk fyrir að þú
ekki breyttir Flóanum fyrir mér.“
Þjónninn hafði fyrir löngu staflað sam-
an stólum og borðum, en látið okkur af-
skiptalaus, þar eð ekki var neitað að hann
fyllti glösin. Ég var orðin ör í höfðinu og
það var brottför að morgni. Hann rétti út
höndina og lét hana renna gegnum hár
mitt.
„Það var gott að hitta þig, Island. Þú
ert góður fulltrúi stúlknanna heima. Eftir
þér að dæma hafa þær lítið breytzt."
Við ókum þögul til baka, og ég setti
hann af við hafnarinnganginn þar sem
skipið hans lá.
Handtakið var fast og hlýtt.
„Góða ferð áfram, Island. Gerðu ekki
eins og ég — gleymdu ekki að fara heim.“
Ég beygði mig fram og kyssti hann á
kinnina.
Ég horfði á eftir honum niður að hlið-
inu og varð skyndilega ljóst að hann var
lotnari og ekki eins léttur í spori og mér
hafði virzt. Eitt andartak sendi máninn
silfur geisla á hvítt hárið og hann lyfti
hendinni til síðustu kveðju. Það var ekki
fyrr en ég var komin um borð, að það
rann upp fyrir mér að ég vissi ekki nafn-
ið hans. Ég ákvað að skrifa bréf, og árita til
íslenzka bátsmannsins, ásamt skipi og út-
gerð, en timinn leið og dróst með áheitið.
Rúmu hálfu ári síðar var ég aftur á
sama stað, og minningunni skaut upp. Ég
settist niður og skrifaði bréfið. Nokkrum
vikum síðar fékk ég það endursent með
árituninni „Afskráður---------.“ Dagsetn-
ingin var nær fjögurra mánaða gömul.
Svo leið tíminn, og löngu síðar, á svöl-
um Kanadiskum haustdegi barst mér bréf.
Það hafði farið kringum hálfan hnöttinn og
var svo þéttstimplað að utanáskriftin var
vart læsileg, en þar stóð bara „Telegraf-
isten Island“ og skipsnafnið. Fleiri skip
fundust með sama nafni og bréfið hafði
auðsýnilega verið hjá nokkrum útgerðum
áður en það hafnaði hjá þeirri norsku sem
ég vann hjá. Ég reif það upp. Skriftin var
óskýr. „Kæra ísland, þökk fyrir kveldið
góða. Það er alltaf verið að spyrja hér
hvort það sé enginn sem ég vilji skrifa til.
Ég veit þá ekki aðra. Leiðin mín „heim“
hef ég lengi vitað að styttist, og hefi ekki
áhyggjur af. Aurana mína hefir bankanum
verið falið að deila tveimur ekkjum eftir
góða norska félaga. En ég vil gjarna biðja
þig að skila kveðju í Flóann til hans
Mumma.“
Bréfið var ekki lengra; án undirskriftar
og dagsetningar; en á viðlagða örk var vél-
ritað á ensku: „Bréf þetta er fundið meðal
eftirlátinna muna hr. Olafsson’s. Hann lézt
hér 22. þ. m. af hjartasjúkdómi, eftir stutta
legu, og var útför hans gerð af Lútherska
söfnuðinum hér í bæ. Persónulega muni
og fatnað bað hann okkur gefa þurfandi.
Þar eð engir aðstandandur finnast upp-
gefnir, sendi ég yður bréfið." Bréfið var
undiritað af priorinnu í klaustursjúkrahúsi
í litlum bæ sem lá svo langt frá Islandi
sem mögulegt er að komast, og dánardag-
urinn var fleiri mánaða.
Ég sat og grét.
En einhvern tíma kem ég kannski þang-
að sem hann er grafinn, íslendingurinn
Ólafsson úr Flóanum, sem bað mig að
heilsa honum Mumma.
(17/3 ’69 Vantás H. Sævar).
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 17