Sjómannadagsblaðið

Ukioqatigiit
Ataaseq assigiiaat ilaat

Sjómannadagsblaðið - 01.06.1984, Qupperneq 27

Sjómannadagsblaðið - 01.06.1984, Qupperneq 27
I þeirra ætt er skips- vélin heimilisvél lim vélstjóraættina írá Dýrafirði Það er ekki óalgengt á íslandi, fremur en í öðrum löndum, að ættir tileinki sér sérstakt starfssvið, mann fram af manni. Venjur af þessu tagi og dæmi má finna í fjölmörgum löndum. Sonur tekur við af föður. Og svo gengur það koll af kolli. Auðvitað var þetta algengast í landbúnaði. Erfðalög landanna voru að því sniðin. En á sama hátt lagðist sjómennska í ættir, einnig verslun og útgerð. Og það sama má greina í mörgum starfsstéttum öðrum. Ef dæma skal leita á íslandi, má til dæmis minna á Högna presta- föður, eða séra Högna Sigurðsson (1693—1770). En af 17 börnum þeirra hjóna, Högna og konu hans Guðríðar Pálsdóttur (1694—1762) urðu átta prestar, og segja bækur að þeir hafi verið á Breiðabólsstað á Jónsmessu hjá föður sínum, allir í fullum prestsskrúða, og sagt er að þeir hafi allir komið hempu- klæddir á prestastefnu á alþingi, líklega sama ár. Svipuð dæmi má nefna nær í tíðinni, en þeim sleppum við hér. Á íslandi eru til margar jarðir, þar sem sama ættin hefur búið samfleytt í nokkur hundruð ár. Og dæmi eru um formannshæfileika í ættum víða. I þilskipasögunni höf- um við einnig dæmi, svonefnda Auðunsbræður, vaska syni hjón- anna Vilhelmínu Þorsteinsdóttur og Auðuns Sæmundssonar, skip- stjóra frá Minni-Vatnsleysu, en Guðbjartur Guðbjartsson, yfirvélstjóri á V/SÓÐNI. synirnir urðu flestir togaraskip- stjórar og dæturnar giftust einnig í þá stétt manna. En nóg um það. — En einnig eru til vélstjóraættir á íslandi og verður hér farið nokkrum orðum um eina þeirra. Niðja Guðbjarts, bónda Björnssonar á Læk í Dýra- firði. Gufuvélgæslumannafélag Reykjavíkur Það er fremur örðugt að segja til um það upp á dag, hvenær ís- lendingar fóru fyrst að stjórna gufuvélum, eða vélum í skipum. Þó hefur það líklega verið á er- lendum skipum til að byrja með, en í upphafi þessarar aldar voru þó til allmargir menn hér á landi, er kunnu fyrir sér í vél, þótt Vél- skólinn tæki ekki til starfa fyrr en árið 1911, en þá var Vélskólinn deild í Stýrimannaskólanum í Reykjavík. Var þegar ráðinn vél- fræðikennari, M.E. Jessen og upp frá því varð Vélstjóraskólinn til, eftir nokkur átök við stjórnvöld, eins og gerist og gengur, en fyrstu lærðu vélstjórarnir voru þeir Hallgrímur Jónsson, Bjarni Þor- steinsson og Gísli Jónsson, sem síðar urðu allir þjóðkunnir menn. Vélstjórastéttin var þó eldri en þetta. Þessir menn höfðu numið vélstjórn með ýmsum hætti. Flest- ir hallast þó að því að á gufuvélar hafi íslendingar lært af Norð- mönnum, enda segir svo í 50 ára afmælisriti Vélstjórafélags ís- lands, en félagið var stofnað árið 1909, og hélt því upp á 75 ára af- mæli sitt í ár. Þar segir í upphafi ritsins: En flestir þessara fyrstu íslensku vélgæslumanna, eins og þeir al- mennt voru þá kallaðir, höfðu komist í snertingu við norska vél- stjóra á hvalveiðiskipum, sem héðan voru gerð út um og eftir aldamótin. Þeir höfðu starfað með Norðmönnum að gæslu og við- haldi gufuvéla og einnig kynnst skoðunum þeirra. Norskt mál var þeim nærtækara til skilnings en enskan, sem þeir kynntust síðar. Og af Norðmönnum hafa þeir kynnst þeim félagshræringum á SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 27
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92

x

Sjómannadagsblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sjómannadagsblaðið
https://timarit.is/publication/557

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.