Eimreiðin - 01.04.1928, Blaðsíða 74

170
FRÁ GRÍMSEV
EIMREIÐIN
Það var árið 1901, að hann gaf eynni fyrri stórgjöf sína,
— bókasafnið. Hver sem lítur það safn sér þegar, að þar er
ekki um neitt hrafl að ræða, valið af handahófi. Safnið er
úrvalssafn, þó það sé ekki ýkja-stórt að vöxtum; mikið er-
lendra fræðirita í sögu, málfræði, landafræði o. s. frv. Ef til
vill mætii segja, að ensk, þýzk og frönsk fræðirit væru betur
komin annarsstaðar, en Willard Fiske hefur vafalaust horft
inn og fram í ókomna tímann. Auk þessa er mikið af ís-
lenzkum fræði- og skáldritum, gömlum og nýjum, sumt mjög
fágætt, t. d. ferðabók þeirra Eggerts og Bjarna. — Skáld-
ritin hafa flest verið keypt eftir stofnun safnsins. Og síðast
en ekki sízt er skákritasafn, svo stórt og vandað, að leit mun
á öðru eins hér á landi.
Meðan Fiske lifði, jók hann safnið árlega með nýjum gjöf-
um: úrvalsritum, litlum myndastyttum úr marmara og eir
og myndum. Allar eru gjafabækurnar í mjög vönduðu bandi.
Hversu mikið eyjan og íbúar hennar eiga honum að þakka
verður eigi vegið eða mælt til fulls, — enda ekki hlutverk
þessara pennadrátta. En ógleymd má ekki liggja hin stór-
fenglega dánargjöf þessa aldraða göfugmennis: »Grímseyjar-
sjóður Willard Fiskes«; — 4500 krónur voru stórfé í þá
daga. Vöxtum er varið samkvæmt skipulagsskrá gefandans:
V20 legst við höfuðstólinn en 19/20 er varið í þágu eyjarbúa,
töluverðum hluta þar af til bókakaupa (nýjar íslenzkar bækur
og tímarit), svo bókasafnið eykst óðum. —
Undir morgun 20. aldarinnar vaknar athygli þessa víðförla
hugsjónamanns á Grímsey; — þá breytist morgunroðinn,
sem var að stíga upp úr hafi tímans — í hækkandi
dagsbrún.
Árið 1895 urðu prestaskifti í Grímsey. Séra Pétur kvaddi, en
út kom séra Matthías Eggertsson.1) Ungur, frjálslyndur 03
glaðvær flutti hann gust nýrra hátta inn í kyrstöðuna. Hann
ávann sér miklar vinsældir, sem vara enn, og hefur stöðuS*
unnið að öllu því, sem orðið hefur til að lyfta lífi eyjarbúa
1) Eggerts Jochumssonar, bróður séra Matthíasar Jochumssonar. Er su
aett öllum kunn.