Eimreiðin - 01.07.1928, Síða 110

302 RITSJÁ EIMREIÐIN
Rolf Nordenstreng: VIKINGAFPiRDERNA. 2. upplagan. Stockholmi
P. A. Norstedl och Söner, 1926.
Sami: EUROPAS MANNISKORASER OCH FOLKSLAG. Tredje,
helt och hállet omarbetade upplagan. Stockholm, sömu útgefendur, 1926.
Hér eru tvær baekur eftir hinn víðkunna finnlenzka íslandsvin; báðar
hafa þær komið út áður, og unnið sér alþjóðahylli, einkum síðari bókin,
sem nú kemur út í 3. sinni.
Fyrri bókin lýsir víkingaferðum Norðurlandaþjóða. Hún er bygð a
nákvæmum og sjálfstæðum rannsóknum höfundarins, ekki einungis á forn-
ritum vorum, heldur og á öllu þvf helzta, sem um víkingalímann hefui
verið ritað, og hann nefnir m. a. með heiðri rannsóknir séra Jóns sál.
Jónssonar frá Stafafelli um þessa tíma, og tjáir sig hafa fengið ýmisIoS1
þaðan. Ennfremur hefur hann kynt sér það, sem ritað hefur verið um
fornleifar, rúnaristur o. s. frv. frá þeim tímum. Höf. er víða frumlesur
skoðunum, og framsetning hans bæði ljós og skemtileg. Bókin er prýdd
ágætum myndum, og auk þess sem hún er vísindamönnum til gagns, er
hún líka alþýðu til ánægju, og má lesa hana sem hreina skemtibók. Lík
lega hugsa ekki allir til þess, að t. d. Danir, sá norræni þjóðflokkur,
sem á sögulegum tímum býr í Danmörk, eru sennilega komnir norðan
úr Svíþjóð, ef til vill frá Upplandi, — nafnið Danmörk er til sem
sóknarheiti þann dag í dag, í grend við Uppsali. Þeir hafa flutt þaðan
til Skáneyjar, sem hefur því orðið elzti hluti Danaveldis, og svo þaðan
Jagt undir sig fyrst eyjarnar og síðan Jótland. Líklega eru það (H)Erúlar>
sem hafa orðið að þoka fyrir þeim, — en sú þjóð hefur líka verið af
Gotnakyni (Goðþjóð). En víst er það, að um 500 e. Kr. er Danaveldi
orðið mikið og voldugt.
Hvar sem maður grípur niður í þessa bók finnur maður eitthvað
fróðlegt og skemtilegt. Það er t. d. gaman að sjá, að enskir vísindamen ^
nú á dögum álíta, að duglegasta og heiðarlegasta fólkið á Englandi
helzt að finna í þeim héruðum, þar sem danskir og norskir víkinga
bygðu þar á Iandi. Eins vildi ég þó óska, að höf. í næstu útgáfu (u°n
andi lifir hann margar) Iáti koma skrá yfir þau rit, sem hann hef
notað, í stað þess að geta aðeins í formálanum um þau allra helz
Það mundi gera vísindamönnum auðveldara að nota bókina, og
skaða aðra Iesendur, og ekki gera hana mun dýrari.
Eins skemtileg og þessi bók, en í rauninni miklu þýðingarmeiri fy
vísindamenn er hin bókin „Europas mánniskoraser", um ætterni og
sögu allra þeirra þjóða, er í Norðurálfunni búa. Þessi bók er ein