Eimreiðin - 01.10.1928, Page 40

344
LIFA LÁTNIR?
EIMREIDIN
gengur síðan í gegnum öll stig þróunarinnar á þroskaferli
sínum. Því þróunarkenningin rekur sögu mannsins aftur á
frumöld lífsins hér á jörð. Fósturfræðin hefur sömu sögu að
segja af þessari Iöngu þróun upp úr lægstu lífmyndum. Líf-
fræðingar telja mannkynið þessvegna einn hlutann úr vefnum
mikla, lífsvefnum, sem á upptök sín á morgni tímans. Maðurinn
er hluti úr þessum marglita vef og sömu lögmálum háður og
aðrir hlutar hans. . . . Ef vér höldum því fram, að efnisvana
kjarni sé rót lífs vor mannanna, þá verðum vér að láta sömu
skýringuna gilda um allar aðrar lífverur alt niður til teygju-
dýranna. Ef vér trúum á ódauðleika mannsins, hvernig getum
vér þá neitað því, að aðrar lífverur hafi ódauðlega sál? Vér
verðum að vera sjálfum oss samkvæmir, hvort sem vér fylgjum
ódauðleikakenningunni eða þróunarkenningunni. Hver og einn
verður að sýna sannleiksást og hugrekki til hins ýtrasta í jafn
mikilvægu máli og hér er um að ræða.
Eg hef líkt lífinu við vef í vefstóli tímans. En hver er þá
vefarinn? Að því er líffræðingar geta komist næst, vinnur
vefstóllinn af sjálfu sér. Þræðirnir vefa sig sjálfir. Mannlegu
þræðirnir í vefnum eru þó öðruvísi en aðrir þættir hans að því
leyti, að maðurinn einn getur breytt spunanum og gerðinni. Eftir
því hvernig þessir mannlegu þræðir spinnast í vefinn og þræðast
í skeiðina fer vefnaðurinn í framtíðinni. Vefurinn, sem jurtir og
dýr spinna, er margbreytilegur, en er ekki sjálfur geimurinn
jafnmargbreytilegur og lifandi? Stjörnufræðingar segja, að
sumar stjörnur séu veraldir í smíðum, en aðrar séu veraldir
að deyja út. Lögmál sköpunar og hrörnunar er vélrænt í
efnisheiminum hér á jörð. Sama er að segja um lögmál þau,
er stjörnur himins lúta. — Vér, sem erum að leitast við að
kynna oss, hvernig lifandi efnið hagar sér, rekumst þar á alveg
sömu vélgengis-lögmálin og eðlisfræðingarnir finna í heimi
hinnar dauðu náttúru. Lögmál lifandi efnisins eru afarmarg-
brotin, en ekki svo, að það sé ofvaxið mannlegum mætti að
fá þau krufin til mergjar. Líffræðingar vita ekki enn, hvenær
eða hvernig lífið er fram komið. Þeir þekkja enga skýringu
á innri merkingu þess eða úrslitatilgangi. Þeirra aðalstarf er
að athuga fyrirbæri náttúrunnar og lýsa þeim samvizkusamlega.
Það er þeirra veika hlið, því mannshugurinn er óðfús á að