Eimreiðin - 01.10.1928, Síða 46

350
LIFA LÁTNIR?
EIMREIÐIN
ieysa til fullnustu. Sumir vísindamenn halda því fram, að ör-
lög lífsins á jörðu hér verði þau að frjósa í hel vegna þess,
að sólin muni sífelt halda áfram að kólna. Aðrir halda, að
frumefni jarðarinnar muni leysast sundur og bráðna í hitan-
um af núningi þeim, sem sú upplausn veldur. Mennirnir eru
nú einu sinni á þeirri skoðun, að unt sé að kanna tilveruna
og taka þeirri tilgátunni, sem sennilegust þykir, þegar um
vandleyst efni sem þessi er að ræða. Og vér höfum fullan
rétt til að fara eins að, þegar svara á spurningunni um það,
hvort vér lifum áfram eftir líkamsdauðann. Hvers vegna skyld-
um vér ekki nota skynsemi vora til þess að glíma við þá
spurningu, hvaða örlög bíði vor í dauðanum? Vér byggjum
ekki á öðru í þeirri glímu en því, sem er algild reynsla í
allri þekkingarleit mannsandans: að veruleikinn sé Iögmáls'
bundið kerfi, en ekki óskapnaður. Maðurinn er einn liðurinn
í þessu kerfi alveg eins og hnötturinn, sem vér byggjum. Og
alveg eins og vér drögum ályktanir um örlög jarðar af þeim
líkum, sem fyrir eru, eins getum vér dregið ályktanir um ör-
lög sjálfra vor eftir líkamsdauðann af þeim staðreyndum, sem
fyrir hendi eru og stutt geta að því að leysa þá spurningu.
(Jndir báðum þessum kringumstæðum getum vér beitt aðferð
vísindanna: sett fram tilgátur studdar þeim staðreyndum, sem
hægt er að safna, prófað þær, og síðan viðurkent þá tilgátu
rétta, sem bezt kemur heim við athuganir vorar. Vér teljum
síðan tilgátuna staðfesta með rökum, unz eitthvað nýtt kemur
fram, sem kollvarpar þeim. Vér verðum að muna, að jafnvel
sjálf þróunarkenningin, sem nálega hver einasti mentaður
maður nú á tímum telur sanna, er eingöngu vel rökstudd til-
gáta. Vér lifum meira og minna á tómum tilgátum. Ódauð-
leikakenningin er tilgáta, en þar með er ekki sagt, að hún
geti ekki verið sannleikur. Hér skulu færð nokkur rök að
því, að hún sé sannleikur.
í fyrsta lagi er þess að gæta; að ef yér hættum að trúa a
ódauðleikann, þá verður lífið margfalt meiri ráðgáta en áður.
Það er blátt áfram eðlilegt að trúa á hann. Allar frumþjóðu"
hafa trúað því eindregið, að annað líf tæki við eftir þetta. Þeir
sem eiga erfitt með það, eru fjötraðir í sinni eigin falsspeki-
Svo langt aftur í tímann sem sögur ná hafa mennirnir trúað