Eimreiðin - 01.10.1928, Page 55

CIMREIÐIN
LIFA LÁTNIR?
359
eðli lífsins og uppruna. Hvernig ætti hann þá að vita um
endalok þess. Þó að vísindunum hafi fleygt fram og séu að-
dáunarverð orðin, geta þau hvorki skýrt, hvað lífið sé eða
frámleitt líf. Vísindin geta ekki skapað veru, sem vex, hugsar,
beitir vilja og eykur kyn sitt. Þau gætu sett saman frækorn
í réttum efnahlutföllum, en frækornið væri dautt eftir sem
áður. Hvað er lífið? Vísindin segja, að heilinn sé lífið, en
þetta er fjarstæða. Maður situr og les inni á skrifstofu sinni.
Hann fær hjartaslag. Maðurinn er dauður. Hann getur ekki
lengur talað, ekki séð eða heyrt eða fundið til eða hreyft sig.
Hann getur ekki lengur elskað, eða beitt vilja sínum, og
skynsemi hans, þrár og eftirlanganir eru horfnar. Hvað er
orðið af ímyndunarafli hans, vitsmunum og minni? Enginn
vísindamaður getur svarað því. Sir Arthur Keith veit ekkert
um það. Hvað hefur hent heilann. Hann er enn óskertur.
Allar frumur hans eru á sínum stað, frumurnar þar sem
minnið og vitsmunirnir og venjur og vilji hafði aðsetur. En
heilinn er ekki lífið, aðeins starfstæki. Maðurinn er liðið lík.
]á, að vísu, en þó hefur hann hvorki mist neitt af efni eða
þyngd. 011 beinin, vöðvarnir og taugarnar eru á sínum stað,
þó að þetta starfi ekki lengur. Hversvegna er maðurinn lík?
Hvað hefur skilið við líkamann? Heilinn er á sínum stað,
en lífið er horfið, persónuleikinn horfinn. Sé maðurinn ekki
annað en heili, hvernig getur hann þá hætt að vera til, þó
að heilinn haldi áfram að vera til? Hvað var það sem knúði
heilann til starfs? Ekkert hefur skilið við líkamann nema
lífið. Hvað er þá lífið. Ef vér ekki vitum hvað lífið er, eða
hvaðan það er komið og hvert það fer, hvernig getum vér
þá verið að koma með allskonar kreddur um endalok þess.
. . Bréfritarinn heldur því fram, að skoðun Sir Arthur Keiths
hafi skotið mönnum skelk í bringu víða í borgum og þorpum
þessa lands. En það er fleira í borgum og þorpum þessa
lands en heimspekina dreymir um. Hvað er það, sem kveikt
hefur ástarglampann, sem bálar í augum elskendanna? Hvert
hverfur það ljós á dauðastundinni? Fyrsta barnið mitt var
h'till drengur með Ijómandi skær og falleg augu. Þegar hann
dó, vakti ég við vögguna hans. Svo virtist sem hann vaknaði
ah í einu af svefni, hann opnaði augun sín skæru og horfði