Eimreiðin - 01.07.1930, Blaðsíða 105

EIMREIÐIN
RITSJÁ
313
V|ð Ril 1926 og 27, um árlegar og daglegar hljóÖfallshreyfingar á lifandi
Verum á Islandi, um jurtagróöur, um fuglalíf í Vestmannaeyjum, um fisha
v'ð strendur íslands og um landfræðileg viöfangsefni á íslandi.
Fyrstur ríöur á vaöiö Qustav Neckel, prófessor í norrænum fræðum
v‘ð háskólann í Berlín, með ritgerð um gildi íslenzkra bókmenta fyrir
Þekkingu á forsögu Qermana. Er hann gagnkunnugur öllum fornger-
m°nskum fræðum og hefur í ýmsum rifgerðum reynt að sýna frarn á eðli
°9 háttu Frumgermana með samanburði allra heimildarrita fornaldarinnar.
Hann hefur t. d. áður reynt að sýna fram á frumdrætti að frumgerman-
sliri setningarfræði með samanburði á ýmsum setningarháttum í forn-
*slenzku og öðrum forngermönskum málum, og reynir í ritgerð þessari
a5 styðja þá skoðun sína, er hann hefur áður sett fram, að frumnorræna
6e 1 eðli sínu frumgermanska og því sé vart rétt að greina á milli þess-
ara tungna. Benda má þó á, að mál frumnorrænna rúnaristna er að ýmsu
leYti frábrugðið gotnesku, sem er töluð á sama líma og margar rúnarist-
Urnar eru frá, og elztu leifar fornháþýzku (frá 8. öld) eru mjög frá-
bfugðnar frumnorrænunni. Ritgerð þessi er annars að mestu menningar-
soSuleg og fjallar um trúarskoðanir Forngermana og afstöðu íslenzkra
h^imildarrita, um réttarmeðvitund og fornar Iagaheimildir o. fi., og um
Sddi íslenzkrar þjóðlundar, eins og hún birtist í mörgum persónum forn-
saSnanna, er hann nefnir frummyndir germanskrar geðstjórnar og sið-
Prýði, fyrir þýzka nútíðarmenning.
Rud. Much, prófessor í Vín, ritar um Heimdall og heitið Hallinskíði
°9 hyggur a5 hallinn sé dregið af hallr = steinn og skfð, skylt þýzku
Scheitel, hallinskíði væri eftir því sá, sem hefur harða hauskúpu og má
Uera> að þessi skýring sé rétt, einkum þareð hallinskíði í þulum Snorra-
ddu er hrútsheiti, en hrúturinn beitti höfðinu í viðureign sinni við aðra,
°S sverð Heimdalls er nefnt Höfuð.
Helmuth de Boor, prófessor í norrænum fræðum við háskólann í
e'PziS, hefur samið ítarlega ritgerð um málið á Völuspá, einkum um
húarleg atriði (die religiöse Sprache der Völuspá und vervandter
enkmaler). Um aldur Völuspár og annara Eddukvæða hafa verið mjög
s iífar skoðanir. Rannsakar de Boor í ritgerð þessari öll goðanöfn í
0,uspá 0g afstöðu þeirra, hversu þeim er lýst, eðli þeirra og athöfnum.
ber saman við elztu skáldakvæði, en af þeim samanburði verður ljóst,
®5 frá málfræðilegu sjónarmiði er fátt, sem bendir í þá átt, að Völuspá
Se samin á takmörkum heiðni og kristni, og er það skoðun de Boors,
a Völuspá sé algerlega heiðið kvæði (samið þó að líkindum á 10. öld).
'“Ur samanburður er mjög nytsamur og má vænta þess, að málfræði-
°9 bragfræðirannsóknum á Eddukvæðum muni takast að kveða nánar á
Um aldur þeirra.
Felix Qenzmer, prófessor í Marburg, hinn ágæti þýðandi Eddukvæð-
anna á þýzku, ritar um skáldakvæðin (Studien iiber den Stil der Skalden),
er niikill styr hefur staðið um síðustu árin eftir að Ernst A. Kock, próf.
Lundi, tók að birta ritgerðir sínar, Notationes norrœnæ. Genzmer hefur