Eimreiðin - 01.01.1951, Síða 114

102
LEIKLISTIN
EIMREIÐlN
leiksýningu til jafnaðar 6% af
70 þúsund, eða 4200 manns. Á
tímabilinu frá sept.—jan. var
meðaltal sýningargesta á kvöldi
í Þjóðleikhúsinu 472, á sama tíma
í Iðnó rétt um 300. Þetta þýðir,
að reikna má með því, að leikrit
gangi að jafnaði 9—10 sinnum
í Þjóðleikhúsinu, en 14 sinnum
í Iðnó. Útkoman í vetur hefur
þó verið önnur, 75 fyrstu leik-
kvöldin í Þjóðleikhúsinu skiptust
milli 6 leikrita, eða 12,5 sýningar
að meðaltali. Þetta er eðlilegt
meðan nýja brumið er á leikhús-
inu. Hjá Leikfélagi Reykjavíkur
er kveldsýningartalan langtum
hærri, en þá er komið að hverfi-
punkti þessara hugleiðinga, sjálfu
leikritavalinu, sem hefur úrslita-
þýðingu fyrir rekstur hvers ein-
asta leikhúss.
Ég hef áður vikið að því, að
afkoma Þjóðleikhússins hlýtur að
vera mjög undir því komin, hvern-
ig tekst með val viðfangsefna.
Reynslan í vetur verður áreiðan-
lega lærdómsrík í þessu efni. Það
kann að vera, að þetta verði dýr
reynsla, því að leikritavalið hefur
verið handahófskennt hvað snertir
tvö leikritin. Að vísu hafa tvö
önnur leikrit náð alveg einstakri
hylli, íslandsklukkan með 26 sýn-
ingar (24 áður) og Pabhi með
36 sýningar, en þessi tvö leikrit
standa varla undir taprekstri
hinna. En hvað um það, Þjóð-
leikhúsið er ekkert gróðafyrir-
tæki, aðeins fær maður ekki var-
izt þeirri hugsun, að slíkri menn-
ingarstofnun sé sæmra að tapa á
virðingarverðum og þjóðfélags-
bætandi viðfangsefnum en fok-
strám, sem falla visin og dauð.
Slíkir voru sjónleikirnir Konu of-
aukið og Söngbjallan. Þó að jafn
góð leikkona og Arndís Björns-
dóttir reyndi til hins ítrasta að
brjóta til mergjar hið óþjála að-
alhlutverk í fyrri leiknum, for
leikur hennar og meðleikenda
hennar allur úr skorðum, vegna
þess að hún, þeir og obbinn af
áhorfendum stóð ráðalaus gagn-
vart hinu framandi skrautblónu>
þessu sérstaka afbrigði danskrar
móðursýki. Hitt leikritið var að-
eins einni öld á eftir tímanum og
skorti þar að auki í þýðingunm
tungutak og mýkt meistara síns,
Dickens. Var annars ekki ófélegt
að sjá og hafði það til síns ág&t'
is, hvað munað verður, að Yngv*
Thorkelsson lék þar fyrst á svið*
Þjóðleikhússins af mikilli smekk-
vísi og stakri alúð lítið og nota-
legt hlutverk, en því miður heldur
tilkomulítið.
Tvö leikrit voru sýnd fyrlí
börn, Nýársnóttin, tekin upp aft'
ur, og Snædrottningin. Nýársnótt-
/n fór með vinninginn, eins
strákur sagði í strætisvagni, el
hann hafði séð háða leikina. fa®
var til mikilla bóta, að nú f01
Hildur Kalman með hlutvd'k
Mjallar, dóttur álfakonungs, eI1
Steinunn Bjarnadóttir lék Siggu
vinnukonu. Það var vafasarnu1
greiði við Harald Björnsson 8
láta hann leika Svart, en han11
slapp þó hetur frá því hlutverk1
en Valdemar Helgason frá hlnt'
verki Gvends snemmhæra. Þrat
fyrir hundshaus og hvað anna >
er Gvendur snemmhæri lj°sa
mannlýsingin í Nýársnóttinnn
með hana fór Valdemar niður *'
jafnsléttu kímnislauss umk°mu
leysis. Jón Aðils lék álfakóng11111
með festu, eins og af honum m
átt1