Eimreiðin - 01.10.1952, Blaðsíða 56

272
SAMANBURÐUR
eimiíeiðin
Nú var farið að líða á kveldið. Hestarnir áttu að koma á viss-
um tíma úr gæzlunni. Áttu þá eigendur að vera viðbúnir að taka
þá. Á ákveðinni stundu sást til hestanna. Sté þá fundarstjóri í
stólinn og sagði fyrir um þá, en kvaðst þó vilja lofa einum manni
að tala. Var það gert, og að því loknu var fundi slitið og síðasta
lagið sungið.
En þá gerðist nokkuð óvænt og kom sér miður vel. Um leið og
hinn mikli hestafloti kom á ákvörðunarstað og gæzlumenn lausir
mála, skellti snögglega yfir dimmviðrisþoku. Varð þá mörgum
óhægt um að finna sitt. Eitthvað tapaðist af hestum, en flestir
náðu þó sínu. Ég náði í minn hest og var þá strax sendur til að
leita annarra. Mætti ég þá tveim mönnum gangandi, sem þó áttu
ekki langa leið. Segi ég við þá: „Gott eigið þið að vera gangandi
núna.“ Þeir veifuðu til mín sigri hrósandi og hlupu sína leið. Fyrir-
sjón var eigi höfð að gera rétt fyrir slikan hestafjölda. En leitin
þetta kveld varð til þess, að næstu þrjátíu árin var á hverri héraðs-
samkomu séð fyrir rétt til móttöku hesta. Eftir það fóru bílar að
taka öll völd og ráð af hestunum.
Þó að danz væri þá mikið tíðkaður og dáður af yngra fólki i
þá daga, datt fáum í hug að sakna hans þann daginn, enda undan-
tekning, ef danzað var að sumri í sveitum hér í sýslu þau árin.
Bakkus var í fullu veldi hér á landi þá. Ekki man ég þó til að
ég sæi vín á ungum manni um daginn, en síðla dags sást vín a
einstaka eldri manni og þó ekki til neinna spjalla.
Kostnaður við samkomuna var: Kr. 0,35, þrjátíu og fimm aurar
— aðgangseyrir fyrir manninn, þar í hestagæzla. Sú fregn barst
um sveitirnar nokkru eftir samkomuna, að brúttó sala veiting-
anna hefði numið kr. 390.00, og þótti þá sumum kotbóndanurn
mikið fé.
Lengi sumars hittust vart svo tveir menn, að eigi yrði þessi
samkoma fyrsta umtalsefnið, svo sem sá mesti mannfagnaður,
sem hér hefði orðið. Voru þó áður haldnar samkomur hér í svip'
uðum stíl. Tveir piltar á 16. ári hittust viku eftir samkomuna.
Talið snerist allt um hana. Ekki söknuðu þeir þess, að enginn var
danzinn, og voru þó báðir þá þegar orðnir hans þátttakendur. En
þeir hörmuðu það eitt að hafa tapað af meirihluta einnar ræðu,
og var það þó ekki sú veigamesta.
Frá því 1896 til 1952 hef ég verið á héraðasamkomum og margs
konar mótum hér norðanlands, allt frá Langanesi til VatnsdaL'
fjalla. Allar hafa þær kolfallið fyrir þessari samkomu, —
fyrir það, að síðar hafi eigi verið fluttar jafnsnjallar ræður eða