Eimreiðin - 01.10.1952, Page 83

eimreiðin
RITSJÁ
299
vera muni stærsti flokkurinn, eigi að
bjarga sér, er því miður ekki svarað
1 þessari bók; kannske erum við Is-
lendingar enn þá hreinræktaðir höfð-
mgjasynir frá landnámsöld. Gömlu
kenninguna um landnámsmennina og
höfðingjablóðið hefur Pétur úr Sars,
þó að hún sé nú löngu farin að fölna.
Enn er lausnin skólarnir, og bendir
Pétur þeim á að nota tækifærið,
kenna nemendunum mikilvægi erfða-
lögmálsins. Einhvern veginn hafa
skólarnir þó dottið sjálfir ofan á að
kenna þessa grein án tilsagnar Péturs
Sigurðssonar. Þá er þar sér kafli um
kynferðismál (þ. e. með þeirri yfir-
skrift). Þar er mest talað um bind-
mdismál, og endar kaflinn um kyn-
ferðismálin á þessari lokaniðurstöðu:
„Guðshyggjan er sá þáttur uppeldis
Ws, er bezt skapar hinn sannmennt-
aða mann.“
Ungu stúlkurnar eiga ekki að
kynnast karlmönnum, fyrr en þeir
koma og biðja þeirra. En vel á að sjá
fyrir sérmenntun stúlknanna, þvi að
þær eiga eftirfarandi hlutverki að
Segna: 1) „vera kona, en ekki eitt-
hvert millikyn“, 2) „móðir mann-
kynsins“, 3) „signa vöggu barnsins“
°g 4) kenna þvi við móðurkné „að
horfa í bæn til himins". önnur not
fyrir hina miklu sérmenntun eru
ekki talin upp í þeim kafla (Skól-
arnir).
Þessi bók á að vera um vandamál
hðandi stundar, en þó einkum vanda-
wál æskunnar í okkar þjóðfélagi. I
því sambandi sér Pétur litið annað
eii danska og ameríska höfunda, há-
ar tölur úr sömu löndum, bindindi,
trú 0g sérskóla. Ekki virðist hafa
hvarflað að honum, að atvinnu- og
fjárhagskerfi eða jafnvel stjórnmál
skipti hér einhverju máli. Að vísu
minnist hann nokkrum ófögrum orð-
um á stjórnmálamennina. Annað
hvort kann höfundurinn ekki að
hugsa eða hann þorir ekki að hugsa.
Sem sagt eintóm vandlæting. Og þó
virðist hinn mikli siðapostuli ekki upp
úr því vaxinn, að villa dálitið á sér
heimildir með bókarheitinu, senni-
lega með tilliti til væntanlegra kaup-
enda. Því að þeir, sem ætla að heyja
sér þar fróðleik um ástalíf karls og
konu, ganga óvart í geitarhús.------
En þessi smáauglýsingarbrella er ef
til vill það mannlegasta við alla bók-
ina. Sveinn Bergsveinsson.
AÐ KVÖLDI DAGS eftir Björn J.
Blöndal. Rvík 1952 (HlaÖbuö).
Bók þessi hefur að geyma tuttugu
sögur, eða öllu heldur greinir, nokk-
uð misjafnar að gæðum, um atburði
og endurminningar úr lífi höfundar,
sem er bóndi uppi í Borgarfirði, lax-
veiðimaður og rómantiskt sinnaður
aðdáandi allrar fegurðar, hvort sem
er i náttúrunni eða mannssálunum.
Honum virðist auðvelt að láta i ljós
hugsanir sínar, og stíll hans er léttur
og ljóðrænn. Munklökkva gætir víða
í frásögn höfundar, en naumast til
lýta. Er þar þó stundum mjótt mund-
angshófið, að ekki verði klökkvinn að
væmni. Sumir kaflar þessarar bókar
eru svo vel ritaðir, að hver rithöf-
undur sem væri teldist fullsæmdur
af. Hin fagra sveit, þar sem höf. hef-
ur lengst dvalizt, er honum hugstæð-
ast umtalsefnið. Einnig eru þarna
nokkrar góðar mannlífslýsingar, svo
sem frásögnin um Guðmund heitinn
Magnússon, lækni og prófessor.
Þetta er bók, sem hægt er með
góðri samvizku að mæla með, til lest-
urs heima við arininn um jólin.
Sv. S.