Eimreiðin - 01.01.1961, Blaðsíða 21

EIMREIÐIN
9
vitni bera honum, at hann þóttist trautt þvílíkan dýrðarmann reynt
hafa, sem hann var.“
Lítið er vitað um ritstörf Sæmundar. Oddur munkur Snorrason,
er uppi var um 1200 og skrifað hefur eina gerð Ólafssögu Tryggva-
sonar á latínu, sem síðar var þýdd á íslenzku, segir þar: ,,Svá hefir
Sæmundur ritat í sinni bók.“ Álíta fræðimenn, að þessi bók hafi
verið Noregskonungasögur frá Haraldi hárfagra til Magnúsar góða,
og hún hafi verið stutt ágrip skrifað á latínu. Víðar vitnar Oddur
í frásögn Sæmundar og segir, að hann hafi verið ágætur að speki.
Forn-íslenzkir annálar segja að Sæmundur hafi andast 23. maí
1133. Hefur hann þá verið 77 ára gamall.
Eg hef nú rakið nær allt það, sem forn heimildarrit vor fræða oss
tim Sæmund Sigfússon hinn fróða.
Nafnkunnastir af sonuni Sæmundar eru Eyjólfur og Loftur. Eru
afkomendur Sæmundar kenndir við Oddastað og kallaðir Odda-
verjar. Koma þeir mikið við sögu vora á 12. og 13. öld. Loftur
Sæmundsson átti fyrir konu Þóru, laundóttur Magnúsar konungs
berfætts í Noregi. Þeirra sonur var Jón Loftsson, er var voldugasti
Eöfðingi á sinni tíð hér á landi. Hann andaðist árið 1197. Einn af
sonurn hans var Páll Skálholtsbiskup, er jarðsettur var í steinkistu
þeirri, sem fyrir fáum árum var grafin upp.
Afkomendur Sæmundar höfðu minningu hans mjög í lieiðri. I
Oddaverjaþætti er sagt frá því, að Þorlákur biskup Þórhallsson
Leimti fyrir kirkjunnar hönd, að hafa umráð yfir öllum kirkjum
°g eignum þeirra í biskupsdæmi sínu og bar fyrir sig erkibiskups-
Eoðskap. Þá var það, að biskup heirnti yfirráð yfir kirkju, sem
Jón Loftsson hafði yfir að ráða. Svaraði Jón þá: „Heyra rná ek erki-
óiskupsboðskap, en ráðinn er ek at halda hann at engu, ok eigi
hYgg ég, at hann viti betr né vilji, en Sæmundr hinn fróði ok
synir hans.“
Lfnr það öld síðar, er Árni biskup Þorláksson gerði samskonar
Eröfu og Þorlákur biskup hafði gert, svaraði Oddaverjinn Sighvat-
Ur Hálfdanarson, er þá hélt Oddastað:
>.Ek, Sighvatur, ætla at þat skilorð mætti standa, sem Sæmundr
Sigfússon gerði fyrir Oddastað, at hann skildi sér forræði lians og
sinunr örfunr ævinlega."
Frá þessu er sagt í sögu Árna biskups. Má sjá af svari Sigirvatar,
að lrann lítur á Sænrund sem hinn vitra og óskeikula ættföður, sem