Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1972, Side 72

Eimreiðin - 01.01.1972, Side 72
EIMREIÐIN óalgengt, að margir mánuðir líði milli yfirheyrslna og annarra gagnaöflunarráðstafana fyrir dómi og margir mánuðir líði aft- ur frá því, að gagnaöflun er lokið þar til málflutningur fer fram. Leiðir þetta til þess, að bæði málflytjendur og dómarar þurfa jafnvel oft að setja sig inn í hvert mál. Fer þannig talsvert mik- ill tími forgörðum auk þess sem þetta fyrirkomulag hefur þá liættu í för með sér, að málflytjendur og dómarar hneigist til þess að láta málin liggja óhreyfð óhóflega lengi, þegar farið er að fyrnast yfir þau i huga þeirra. Einnig verða hin löngu hlé á vinnu við hvert mál til þess, að yfirsýn um málið missist. Það væri því tvímælalaust hagræði að því, ef unnt væri að þjappa meðferð livers máls meira saman en nú er gert, og má gera ráð fyrir því, að það liefði strax veruleg áhrif í þá átt, ef gagna- öfluninni fyrir dómi væri flýtt, svo sem vikið var að undir 2. lið liér að framan. 4. Dregið verði úr frumkvæði dómaranna í yfirheyrslum. Hér á landi tíðkast það miklu meira en í nágrannalöndum okkar, að það séu dómarai'nir, en ekki málflytjendur aðilanna, sein liafi frumkvæðið í yfirheyrslum, spyrji fyrst þeirra spurninga, sem þeir vilja spyrja, o. s. frv., enda hefur gengið illa að losa íslenzkt einkamálaréttarfar úr viðjum sakamálaréttarfars 18. og 19. aldar. Af þessu leiðir, að dómararnir þurfa að verja allmikl- um tíma til undirbúnings yfirheyrslna. Ég tel, að það væri til talsverðra bóta, ef frumkvæðið i þessum efnum yrði fengið mál- flytjendunum, en lilutverk dómaranna yrði fyrst og fremst svip- að hlutverki fundarstjóra, þ. e. að liafa stjórn á réttarhaldinu. Það er að visu ekki öruggt, að yfirheyrslurnar yrðu neitt árang- ursríkari með þessu móti lieldur en þær nú eru. Ávinningurinn væri fyrst og fremst fólginn í því, að dómararnir þyrftu minni tíma til þess að búa sig undir réttarhöld, en fengju í þess stað meiri tíma til þess að halda réttarhöld. Auk þess eiga málflytj- endurnir að hafa betri aðstöðu til þess en dómararnir að meta það, liverra spurninga þarf að spyrja aðilja og hvert vitni, þar sem þeir hafa fyrir yfirheyrslurnar verið í persónulegu sam- bandi við aðilana og e. t. v. aðra þá, sem við sögu koma í mál- inu, en dómararnir hins vegar ekki. Það er mjög áberandi galli á yfirheyrsluin fyrir dómstóluin hér á landi, hve ómarkvissar þær eru, þ. e. a. s. í stað þess, að menn séu kallaðir fyrir dóm til þess að bera vitni um tiltekin atriði, sem talið er, að þeir hafi vitneskju um og víst sé, að máli skipti, þá eru þeir oft kallaðir til þess að gefa skýrslu í máli til að kanna, livort þeir viti ekki „eittlivað“ um málið og viðkom- 72

x

Eimreiðin

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.