Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1972, Blaðsíða 68

Eimreiðin - 01.01.1972, Blaðsíða 68
EIM&EIÐIN Seinagangur í dómsmálameðferð er engan veginn nýtt fyrir- bæri hér á landi, hvað þá heldur, að hér sé um að ræða sér- islenzkt fyrirbrigði. Or okkar fyrri tima sögu þekkjum við mörg dæmi þess, að harðfylgnir menn ættu í málaferlum jafnvel svo áratugum skipti, og í nágrannalöndum okkar er víðast hvar kvartað undan því, hve hægvirkt réttarkerfið sé. Það fer ekki á milli mála, að það hefur mjög óheppilegar af- leiðingar, hversu langan tíma það tekur að fá dómsúrlausn um deilumál, bæði fyrir þá, sem hlut eiga að máli hverju sinni og fyrir þjóðfélagið í heild. Réttur manns er því aðeins fullur rétt- ur, að hans verði neytt, þegar maður sjálfur kýs og á að lögum kröfu á, en sá réttur, sem ekki fæst notið fyrr en um siðir, er ekki nema hálfur réttur. Stór meirihluti þeirra svokölluðu einlcamála, sem fyrir dóm- stólana eru lögð, snýst um peninga eða önnur fjárhagsleg verð- mæti (eins og svo margir aðrir þættir lífsbaráttunnar). Meðan á málarekstrinum stendur, eru fjármunir þeir, sem um er deilt, oft og tíðum algjörlega ónýtir þeim aðila, sem réttilega á tilkall til þeirra, en sá aðili, sem ranglega heldur þeim, nýtir þá í sína þágu. Á hverjum tíma eru áreiðanlega hundruð milljóna króna, sem málaferli eru út af, i höndum rangra aðila. Er ljóst, að á verðbólgutímum leiðir þetta til mikils ranglætis, þvi að verð- rýrnun peninganna er miklu meiri en svo, að almennir vextir vegi þar á móti. Ein hin versta afleiðing seinagangsins er þó sú, að þeir, sem lenda í erfiðleikum við að ná rétti sínum, verða oft bitrir og fá það á tilfinninguna, að þjóðfélagið, „kerfið“, haldi hlífiskildi yfir hinum ranglátu. Þessi tilfinning er ofureðlileg, því að vegna hægvirkni sinnar verður réttarkerfið oft í reynd skjól fyrir þá, sem sízt skyldi, hina óprúttnu og sviksömu. Það er vissulega þversögn, en þó sannleikur, að þeim, sem rétt þurfa að sækja, megi standa stuggur af því að þurfa að leita á náðir stofnana réttarins, en þeir, sem á annarra rétti sitja, skuli geta litið á þær sem skjólsliús (sem betur fer þó ekki sem varanlegan griða- stað). Þegar á seinaganginn og afleiðingar hans er litið, ætti það engan að undra, þótt sú hugsun læðist oft að mörgum þeim, sem við dómsmál fást, málflytjendum og dómurum, að í raun- inni séu þeir eins konar nátttröll, en ekki þátttakendur í 20. aldar þjóðlífi. Vissulega er dómsmálastarf ólijákvæmilegur þátt- ur þjóðfélagsstarfseminnar, því að vist eru það vísdómsorð, að ríki án réttar og réttlætis sé ekki annað en risavaxinn ræningja- flokkur. En því aðeins verður um réttlæti talað, að rétturinn nái 68
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84

x

Eimreiðin

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.