Iðunn : nýr flokkur - 01.09.1933, Side 35

IÐL'NN
Farið heilar, fornu dygðir!
305
verri viðureignar en djöfullinn. Af því að Þjóðverjar
voru manna dygðugastir 1914, höfðu þeir nálega molað
sig og aðra mélinu smærra. Það, sem vér þörfnumst nú,
ef oss finst það ómaksins vert að bjarga lífi voru og
menningu, er að urða vorar fornu dygðir með tækjum
þeim og skipulagi, er þær svöruðu til, en temja oss aðr-
ar, sem eru eins nýtízkar eins og fallbyssur vorar, bif-
reiðar og eiturefnagerð. Og ef ekki verður undinn að
þessu bráður bugur, þá verður það einfaldlega um sein-
an. Hér verður að eins um tvo kosti að ræða — og
hvorn tveggja hinn sæmilegasta:
Annað hvort gönguin vér af úreltum dygðum dauð-
um eða þær af oss. — Annars vegar er að kjósa ein-
veldi forndygðanna yfir eyddri jörð og afmáðu mann-
kyni, hins vegar sigurvegara dygðanna: endurborið
mannfélag og farsælt líf.
Því forndygðin, dubbuð upp með nútímatækni, grá fyr-
ir járnum, með 400 þús. hestafla raforku í taugunum, upp-
blásin af eiturgasi, ríðandi láð og lög á autogyro-flug-
vél með banvæna sýklasprengju í höndum sér, — hún
gerir út af við þessa svo kölluðu menningu, næst þegar
hún fer á stúfana, formálalaust.
2.
Þess sást vottur fyrst í stað eftir ófriðinn, sem mönn-
um ætlaði að skiljast þetta. Meðal annars varð það þá
hryllilega augljóst, að dygðin myndi ætla að bera laun
sín í sjálfri sér, eins og alt af hefir staðið til. En
þrátt fyrir spaklegar kenningar lærdómskveranna um
þessa vísdómsráðstöfun, ,var ekki trútt um, að hún
kæmi oss hálfpartinn á óvart. Það er eins og vér
hrökkvum alt af upp með andfælum, ef eitthvað rætist,
sem í þess háttar bókum stendur. En alt um það fórum
Iftnnn XVII.
20