Ægir - 01.07.1979, Blaðsíða 45

dæmi og skal ég nefna eitt. Ég álít að neta-
Ve'ðar séu komnar nú á afskaplega hála og vafa-
j>ama braut og þetta hefur gerst m.a. vegna ýmiss
°nar stjórnunaraðgerða þeim veiðum til stuðnings
a'lt of lengi. Nauðsynlegt er að öll stjórnun fisk-
Ve'ðanna sé markviss og vel rökstudd. Ef þannig
er. staðið að mun stjórnun í flestum tilvikum
*J°ta stuðnings fiskimanna þó stundarhagsmunir
unni að vera í veði.
Stjórnun fiskveiðanna leiðir stundum til mjög
reyttra afkomuskilyrða sjómanna og annarra sem
fiskveiðum standa. Þá kann að þurfa að
0rna til stuðningsaðgerða af hálfu opinberra aðila
t'l að afkoma viðkomandi raskist ekki um of. Þetta
er ekki óeðlilegt og þarf helst að gerast áður en
varlegt ástand skapast. Þegar til lengdar lætur er
tttarkviss stjórnun ævinlega betri kostur en að láta
reka á reiðanum.
fig sagði fljótlega eftir að ég hóf mál mitt að ég
tttyndi ræða tiltekin afmörkuð atriði síðar í erind-
!n.U' fin hvar skal byrja? Tækninýjungum er yfir-
leitt
emka
vel tekið og fiskimenn yfirleitt fljótir að til-
ser notkun þeirra. í eðli sínu hefur fiski-
mennska breyst afar mikið sl. ja, við skulum
Ria tvo áratugi. Við síldveiðar urðu þá straum-
ko°^ ^otkun kraftblakkar hófst og asdictækið
m til sögunnar, seinna fiskidælan. Skipin
o.fl. o.fl. mætti nefna. Mannafli pr.
hu P fitfilega en afli margfaldaðist. Það er um-
^gsunarefni til hvers öll þessi tæknivæðing leiddi
m en við skulum vona að þar hafi verið
að loku
Undantekningu að ræða sem ekki endurtaki
eg- Þessi floti sem áður veiddi síld er sífellt í
lq Urnýjun þó mikil lægð hafi komið á árunum
^ - ca. 1973 og nú veiðir þessi floti loðnu.
jjr^^Værnntsbreytingar þessara skipa hafa verið
r a undanförnum árum. Vélbúnaður og tækja-
ler|StUr fi®ttur og aukinn og skipin yfirbyggð og mörg
te, ? ' fiessum hagkvæmnisaðgerðum hafa sjómenn
Sj. Vel frá upphafi enda farið saman hagsmunir
m anna og útgerðarmanna. Það er svo aftur til
re s Um ábyrga afstöðu sjómanna, að minnugir
stét{S Unnar ffá síldarárunum, ganga þeir og
Setjaarsamtök þeirra nú fram fyrir skjöldu og vilja
^^mörk á loðnuveiðar í samræmi við vilja
ski -,læ^'nga- ímyndaður þjóðarhagur þarf kann-
b;tj" 0 ÞUs- tonn í viðbót en ég vona að þau rök
ge 'ki á loðnusjómenn.
að f V£lt hvort það þjónar nokkrum tilgangi
ta[n- ra að þreyta þessa ráðstefnu með upp-
’ngu á öllu því sem breyst hefur við hinar
ýmsu veiðiaðferðir og viðhorfum sjómanna til
þeirra i einstökum atriðum. Á sama hátt er vafa-
samt að reyna að geta sér til um viðhorf fiski-
manna til tiltekinna hagkvæmnisbreytinga sem nú
kunna að vera á döfinni. Ég nefni hér til aukna
stjórnun á löndun bolfisks, takmörkun á stærð
fiskiflotans sem dæmi. Ég tel vænlegast að hver og
einn dragi sínar ályktanir, kannski með hliðsjón
af því sem ég segi í þessu erindi og meti tiltekin
atriði með tilliti til þess.
Næst er þar til máls að taka þar sem togarafloti
landsmanna er. Hvernig má það vera að þjóð sem
nú telur sig sífellt þurfa fleiri og fleiri togara,
einmitt þegar fiskstofnar standa hvað höllustum
fæti, hafði slíkan ímugust á þessum útvegi fyrir
örfáum árum að við borð lá að honum væri útrýmt.
Að minu mati áttu sér þarna stað stórkostlegustu
mistök sem gerð hafa verið í íslenskum sjávarútvegi.
Ég hlýt því að nota það tækifæri sem hér býðst til
að ræða það mál þó í litlu sé. í raun og veru er
brýn nauðsyn að kryfja það mál til mergjar og setja
í það verkefni fé og mannafla.
Ég hóf störf á togara 1957, var síðan af og til
á togurum allar götur síðan. Ég ætla hér að lýsa
skoðunum mínum í stuttu máli á því hvað þarna
gerðist. Hvað varð þess valdandi að íslenskt
þjóðarbú missti af ótrúlega miklum verðmætum
í töpuðum afla?
Mér tókst ekki að afla neinna gagna frá Reykja-
vík meðan ég var að setja saman þessa tölu í jan.
sl. En ég átti í fórum mínum plagg með upplýsingum
um fjölda togara og afla fyrir árið 1964, sundur-
liðað miðað við landanir erlendis og heima, ásamt
úthaldsdögum o.fl.
Stöðnun í tækniþróun fiskveiða
Þar kemur í ljós, að heildarafli á 31 togara sem
þá voru í gangi, sumir aðeins part úr árinu, var
54.682 tn. Heima var landað 23.231,5 tn. en hinu
erlendis. Þessar miklu erlendu landanir minnka
auðvitað heildaraflann og ég geri ráð fyrir að 2/5
hlutar úthaldstímans hafi farið í siglingar þegar um
landanir erlendis var að ræða. Útkoman úr þessu
er sú að miðað við heimalandanir eingöngu hefði
aflinn getað orðið ca. 70.202 tn. Áhöfn var ca.
30 á hverju skipi og því heildartala skipverja á
togaraflotanum þá ca. 930. í dag nægir þessi
mannskapur á hátt í 60 skuttogara af minni gerð
og lauslega áætlað afla þeir nú um það bil 180 þús.
tn. á ári, þrátt fyrir mjög minnkaða fiskgengd.
ÆGIR — 425