Ægir - 01.07.1979, Blaðsíða 26

veiðanna og eins af völdum náttúrlegs dauða,
en náttúrlegan dauða köllum við öll þau dauðsföll,
sem verða af völdum náttúrunnar eins og t.d. elli,
slysfarir, af völdum sjúkdóma og óvina, annarra en
mannsins.
V.P.-greiningin byggir því á aldursgreiningu
fisksins, þ.e. finna þarf út hvaða árgangar eru
í stofninum og veiðinni og síðan er fylgzt með
afdrifum þeirra frá ári til árs unz árgangurinn
hverfur að lokum alveg úr veiðinni. V.P.-greiningin
gefur aðeins til kynna fiskveiðidánartöluna F. Sé
náttúrlegur dauði fiskstofnsins þekktur er unnt að
reikna út heildardánartölu Z - F + M. Þekkjum
við heildardánartöluna (Z) má finna út stofn-
stærðina (N) samkvæmt líkingunni:
C, = Ntxf‘(l -e-zt) (1)
M
þ.e. fjöldi veiddra fiska (C) árið t stendur í réttu
hlutfalli við stofnstærð í fjölda (N) í upphafi ársins
t og sóknarinnar F (þ.e. fiskveiðidánarstuðuls-
ins) árið t.
Með því að safna sýnum úr lönduðum afla og
aldursgreina, og ef heildarafli er þekktur, er hægt að
áæda heildarfjölda veiddra fiska í hverjum aldurs-
flokki. Óþekktu stærðirnar eru dánartalan ogstofn-
stærðin.
Ekki er unnt að reikna út fiskveiðidánartöluna
nema náttúrleg dánartala sé þekkt. Til mats á
náttúrlegri dánartölu verður oftast að notast við
sóknartölur af einhverju tagi. Aðferðin við
ákvörðun náttúrlegrar dánartölu er einföld. Fundið
er samhengið á milli sóknar og heildardánartölu.
Þegar sókn er engin þ.e. engar veiðar, þá er eftir
sem áður dánartala fyrir hendi þ.e. hin náttúrlega
dánartala (1. mynd).
Þegar náttúrleg dánartala, hefur verið ákveðin,
er unnt að snúa sér að útreikningum. Ákveða
þarf byrjunargildi fiskveiðidánarstuðuls, og er þá
stuðst við breytingar á sókn eftir því sem unnt er
að meta þær og upplýsingar um stærðir þeirra ár-
ganga sem eru í veiðinni. Með því að endurtaka
slíkan útreikning með öðrum byrjunargildum áfisk-
veiðidánarstuðlum og bera svo saman við fyrri út-
reikninga, er unnt að nálgast verulega hið endan-
lega gildi.
Fyrir þá aldursflokka, sem hafa lengi verið í
veiðinni, t.d. elzta aldursflokkinn, gefum við okkur
ákveðna fiskveiðidánartölu. Samkvæmt jöfnu (1)
fáum við út ákveðna stofnstærð í upphafi ársins,
Tafla 1.
Ár
Aldur 1974 1975 1976 1977 1978
2 0,01 0,00 0,00 0,00 0,00
3 0,08 0,11 0,06 0,02 0,01
4 0,32 0,23 0,20 0,14 0,10
5 0,48 0,42 0,26 0,25 0,20
6 0,40 0,54 0,45 0,24 0,25
7 0,75 0,59 0,50 0,56 0,35
8 0,90 0,90 0,93 0,58 0,40
9 0,77 1,01 0,69 0,71 0,40
10 1,01 1,26 0,85 0,55 0,40
11 1,45 1,59 1,90 0,61 0,40
12 1,03 1,91 1,09 1,29 0,45
13 1,13 0,98 3,04 1,25 0,50
14 0,70 0,60 0,50 0,50 0,50
Meðahal vegið með stofnstœrð.
Meðaltal 7-13 0,88 0,76 0,72 0,57 0.37
4-12 0,42 0,39 0,30 0.22 0.20
Ár
Aldur 1974 1975 19766 1977 1978
2 0,01 0,00 0,00 0,00 0,00
3 0,10 0,15 0,09 0,03 0,02
4 0,35 0,31 0,30 0,25 0,20
5 0,52 0,49 0,38 0,42 0,40
6 0,42 0,61 0,57 0,41 0,50
7 0,78 0,63 0,62 0,85 0,80
8 0,92 0,99 1,09 0,89 0,90
9 0,77 1,08 0,85 1,05 0.90
10 1,02 1,28 1,01 0,84 0,90
11 1,45 1,62 1,99 0,90 0.90
12 1,13 1,93 1,17 1,66 1,00
13 1,37 1.30 3,50 1,61 1.00
Meðaltal vegið með stofnstœrð.
Meðaltal 7-13 0,90 0,81 0,87 0,88 0.84
4-12 0,45 0,47 0,42 0,37 0.41
Ár
Aldur 1974 1975
2 0,01 0,01
3 0,11 0,17
4 0,36 0,33
5 0,53 0.50
6 0,42 0,63
7 0,79 0,64
8 0,92 1,01
9 0,78 1.10
10 1,02 1,28
11 1,45 1,63
12 1,17 1,94
13 1,48 1,46
14 1,20 1,30
Meðaltal vegið með stofnstœrð. .
Meðaltal 7-13 0,90 0,83 0.91 0.98 '
4-12 0,46 0,49 0.46 0.46 0.6-
1976
0,00
0.12
0,35
0,42
0,50
0,65
1,13
0,89
1,05
2.03
1,20
3,70
1,50
1977
0,00
0,04
0.33
0,53
0,47
0,95
0,99
1,16
0,94
1,00
1.84
1.79
1,50
197i
0,00
0.05
0,30
0,60
0.75
1.05
1.20
1.20
1 20
Í.20
1.35
1.50
1.50
406 — ÆGIR