Tímarit lögfræðinga - 01.11.1980, Qupperneq 53

— Stjórn almannavarna verði bæði í höndum ríkis og sveitarfélaga. Jafn-
framt verði allar framkvæmdir vegna staðbundinna almannavarna verk-
efni sveitarfélaga og kostaðar af þeim.
— Löggæslumál verði í höndum ríkisvaldsins eins og verið hefur.
— Vinnumiðlun og atvinnuleysisskráning verði verkefni sveitarfélaganna.
— Það verði háð ákvörðun einstakra sveitarstjórna, hver þátttaka sveitar-
félaga í atvinnumálum skuli vera.
Hinn 17. apríl 1978 skilaði nefndin félagsmálaráðherra áfangaskýrslu þeirri,
sem fjallað hefur verið um hér að framan og varðar grundvallarsjónarmið
og verkefnaskiptingu ríkis og sveitarfélaga.
Hinn 28. febrúar 1979 skipaði þáverandi félagsmálaráðherra Magnús H.
Magnússon sex nýja menn í nefndina, og leysti jafnframt jafnmarga nefnd-
armenn frá störfum. Þeir sem leystir voru frá störfum voru Friðjón Þórðarson,
Gunnlaugur Finnsson, Kristján J. Gunnarsson, Ólafur G. Einarsson, Páll Líndal
og Steinþór Gestsson, en í stað þeirra voru skipaðir Alexander Stefánsson,
Guðmundur B. Jónsson, Jón G. Tómasson, Böðvar Bragason, Georg H.
Tryggvason og Gunnar Jónsson.
Nefndin skilaði félagsmálaráðherra áfangaskýrslu um stjórnsýslukerfið 29.
janúar1980.
í 1. hluta skýrslunnar kemst nefndin m.a. að þeirri niðurstöðu, að forsendur
stjórnsýslukerfisins eins og það er nú séu að verulegu leyti brostnar. Þær
náttúrlegu forsendur, sem áður settu sveitarfélögum og sýslum sjálfgerð
mörk, eigi ekki lengur við nema að óverulegu leyti. Félagsleg samskipti
manna vegi mun þyngra, þegar leitað er heppilegra marka fyrir stjórn-
sýslueiningarnar. Nefndin bendir ennfremur á nauðsyn endurskoðunar á
stjórnsýslukerfinu, eigi sveitarfélög og héruð að vera fær um að taka við
verkefnum, sem nú eru í umsjá ríkisvaldsins, auk þess sem þróunin almennt
virðist stefna í átt til aukinnar skipulagningar og félagshyggju.
Tillögur nefndarinnar um stjórnsýslukerfi sveitarstjórnarmála eru:
— í landinu verði einungis tveir lögformlegir valdhafar í stjórnsýslu landsins,
þ.e. ríki og sveitarfélög. Nefndin telur, að tveggja þrepa stjórnsýslukerfi
verði aðeins virkt, takist að efla sveitarfélögin.
— Almenn forsenda aukinnar samvinnu sveitarfélaga, sem síðan leiði til
sameiningar, verði efling þjónustu, þar sem mið er tekið af íbúafjölda
svæðis, samgöngum, félagstengslum og landfræðilegum aðstæðum.
Nefndin leggur ekki fram tillögu um, hvaða sveitarfélög skuli auka sam-
vinnu sín á milli eða sameinast.
— Réttarstaða allra sveitarfélaga verði hin sama. Forsenda þess er, að hin
minni sveitarfélög eflist verulega og sameinist öðrum sveitarfélögum eftir
þeim markmiðum sem lýst er.
— Öll sveitarfélög verði skylduð til að ráða sveitarstjóra. Heppilegt kann að
vera, að tvö eða fleiri sveitarfélög ráði sameiginlegan sveitarstjóra.
— Ráðuneyti og Samband íslenskra sveitarfélaga hvetji sveitarstjórnir til
sameiningar sveitarfélaga með kynningu á málefnum, sérfræðiaðstoð
og fjárstuðningi. Náist ekki marktækur árangur á frjálsum grundvelli inn-
an fárra ára, kæmi til endurmats, hvort lögbjóða eigi sameiningu. Heppi-
legt virðist að ráðuneytið og sambandið geri frumtillögur um sameiningu
sveitarfélaga.
175