Tímarit lögfræðinga - 01.04.1989, Blaðsíða 12

nánar að því vikið, hverjar ætla megi, að séu heimildir seljanda og
kaupanda til þess að ráðstafa eign með löggerningi og hvernig háttað
sé heimildum skuldheimtumanna hvors aðila um sig, þ.e. skuldheimtu-
manna seljanda og kaupanda, til þess að leita fullnustu í réttindum
aðila samkvæmt kaupsamningi (VII). í því sambandi kemur til athug-
unai’, hverjir möguleikar eru á því samkvæmt þl., sbr. ákvæði 24. og
25. gr. þeirra, að afla réttarverndar í eign, annars vegar samnings-
bundnum réttindum, sem stafa frá seljanda og kaupanda, og hins veg-
ar réttindum, sem stafa frá bráðabirgðatryggingarráðstöfunum og
fullnustugerðum skuldheimtumanna seljanda og kaupanda. Miðast um-
fjöllunin, eins og áður er að vikið, fyrst og fremst við það, að kaup-
samningur hafi verið gerður og honum þinglýst, en seljandinn hafi
ekki afsalað eigninni.
Áður en að framangreindum álitaefnum verður vikið, þykir rétt að
gera grein fyrir sakarefni umrædds hæstaréttarmáls, sem er tilefni
skrifa þessara (II). Jafnframt verður samhengisins vegna í stuttu
máli vikið að sögulegri þróun kenninga í norrænum rétti um aðila-
skipti að eignarréttinum yfir fasteignum (III og IV), enda óhætt að
segja, að margt í þeirri þróun varpi skýrara ljósi á réttarstöðuna nú.
II. MÁLSATVIK I DÓMI HÆSTARÉTTAR
FRÁ 6. DESEMBER 1988.
Atvik hæstaréttarmálsins voru þau, að með kaupsamningi dags. 10.
apríl 1987 seldi fyrirtækið Byggingar og ráðgjöf h.f. Karli Jónssyni
eignarhluta, merktan 0201, í fasteigninni Rangárseli 8 í Reykjavík, en
hér var um að ræða fasteign í smíðum.
Samkvæmt kaupsamningnum skyldi hinn seldi eignai'hluti afhent-
ur kaupanda 1. september 1987 og afsal skyldi gefið út „við síðari
greiðslu á veðdeildarláni“, eins og í kaupsamningi sagði. Kaupverðið
var kr. 3.300.000.00* 1 2 3 4 5 6) og hafði kaupandinn greitt kr. 450.000.00 af
3) Samkvæmt kaupsamningi skyldi kaupverðið greiðast þannig:
1. Við katipsamning:
2. 10.05. 1987:
3. 10.06. 1987:
4. 10.02. 1988:
5. Veðdeildatlán:
6. Með skuldabréfi:
150.000.00
200.000.00
200.000.00
200.000.00
2.300.000.00
250.000.00
3.300.000.00
6