Tímarit lögfræðinga - 01.04.1989, Síða 18

I framhaldi af þessu taldi Ólafur Lárusson, að ef litið væri til þeirr-
ar lögverndar, sem kaupandinn nyti, þá væri réttur hans fullkomlega
varinn gegn seljanda sjálfum, þótt hann hefði aðeins gert kaupsamn-
ing við hann. Lögvernd hans gagnvart seljanda sé ekki við það bundin,
að hann hafi fengið afsal sér til handa, og aukist ekki við útgáfu af-
salsins. Lögvernd gagnvart þriðja manni fáist hins vegar ekki fyrr en
við þinglýsingu gerningsins. Gagnvart þriðja manni fái kaupandinn
ekki meiri vernd við útgáfu afsalsins en hann hafði með kaupsamn-
ingnum einum. Hins vegar vséri sennilega rétt að líta svo á, að þing-
lýsing kaupsamningsins veitti kaupanda fulla vernd fyrir rétti sínum
gegn þriðja manni. 1 þessum viðskiptum verði því aðgreiningin milli
kröfuréttargerningsins og hlutaréttargerningsins engin, en hins vegar
skipti það miklu máli, hvort réttur kaupandans sé skilyrtur eða ekki.
Þýðing afsalsins sé þá ekki sú, að það yfirfæri eignarréttinn, heldur
sú, að það geri eignarrétt kaupanda, sem áður hafi verið skilyrtur,
óskilyrtan.
V. ALMENNT UM RÉTTARSAMBAND SELJANDA OG KAUP-
ANDA, ÞEGAR KAUPSAMNINGUR HEFUR VERIÐ GERÐUR,
EN AFSAL EKKI GEFIÐ ÚT.
1. Skilyitur eignarréttur.
Eins og áður er að vikið (III), var við það miðað í eldri norrænum
kenningum, að eignarréttur, hvort heldur að fasteignum eða lausafé,
gæti færst yfir frá framseljanda til framsalshafa með ákveðnum skil-
yrðum.14) Þegar um skilyrta yfirfærslu eignarréttar var að ræða,
var það lagt til grundvallar, að eignarrétturinn væri óskiptanlegur,
þannig að ávallt væri hægt að benda á annan aðilann sem raunveru-
legan eiganda. Fór það eftir samningi aðila, hvort heldur það var selj-
andi eða kaupandi, sem var hinn raunverulegi eigandi. Skilyrðið gat
ýmist verið „resolutivt" eða ,,suspensivt“.15)
Því hefur verið haldið fram, að réttarsambandi seljanda og kaup-
14) Sjá Illum, Dansk tingsret, bls. 162, 213 og 295.
15) Ef samningur aðila gekk út á það, að kaupandinn yrði raunverulegur eigandi, var
talað um resolutivt skilyrði. Eignarréttur kaupanda varð þá virkur strax við samning,
en gat gengið til baka, þegar ákveðin skilyrði sköpuðust, sem gerðu eignarrétt fram-
seljandans virkan á ný. Ekkert var því hins vegar til fyrirstöðu, að kaupandinn eign-
aðist samkvæmt samningnum aðeins rétt til þess að verða eigandi og að sá réttur yrði
fyrst virkur, þegar kaupandinn uppfyllti ákveðin skilyrði. Var þá sagt, að skilyrðið
væri suspensivt. Sjá nánar Illum, Dansk tingsret, bls. 213.
12