Tímarit lögfræðinga - 01.04.1989, Page 67

Seljendur, sem rekið höfðu verktakafyrirtæki um árabil, kröfðust
aðallega sýknu en til vara að kröfur yrðu stórlega lækkaðar. Helstu
rök þeirra voru að verulegar viðgerðir og endurbætur hefðu verið
gerðar á valtaranum á árunum 1982 og 1983. Tilboð kaupanda, sem
hafði látið skoða hinar keyptu vélar vandlega, hefði byggst á ástandi
vélanna en ekki á aldri þeirra, enda skipti aldur litlu máli þegar um
svo gömul tæki væri að ræða. Þá hefði matið ekki byggst á verðmæti
hins keypta valtara heldur verðmun á völturum af árgerðunum 1969
og 1974 almennt. Valtarinn hefði ekki verið verðminni á söludegi
en valtarar almennt af þessari tegund af árgerð 1974 vegna þess við-
halds og endurnýjunar sem framkvæmd hefði verið. Því hafi kaup-
andi ekki sannanlega beðið neitt tjón við kaupin.
3.3. Niðurstaða héraðsdóms.
Héraðsdómur, sem skipaður var tveimur sérfróðum meðdómsmönn-
um auk héraðsdómara, taldi upplýsingar skorta um kaupverð valt-
arans. Ósannað þótti að árgerð hefði verið forsenda fyrir umsömdu
kaupverði og ekki upplýst að slit í valtaranum væri meira en upplýs-
ingar seljenda gáfu til kynna eða kaupandi gat kynnt sér við skoðun.
Þá taldi héraðsdómur ósannað að valtarinn hefði verið verðminni en
kaupandi gekk út frá við kaupin og var hann hvorki talinn eiga rétt
á skaðabótum né afslætti. Voru seljendur því sýknaðir af kröfum
kaupanda.
3.4. Niðurstaða Hæstaréttar.
Kaupandi áfrýjaði málinu til Hæstaréttar og krafði seljendur um
sömu fjárhæð og í héraði, en nú sem bætur og/eða afslátt. Seljendur
kröfðust staðfestingar héraðsdóms.
Hæstiréttur lagði til grundvallar að sá seljenda sem annaðist söluna
hefði gefið þær upplýsingar að valtarinn væri af árgerð 1974 og taldi
hann ekki hafa vitað um rétta árgerð valtarans.
Hæstiréttur taldi að þótt ekki væri tæknilegur munur á völturum af
árgerðunum 1974 og 1969 væri ljóst að vélar og tæki yrðu verðminni
með aldrinum og miðaðist markaðsverð að nokkru leyti við árgerð
þeirra. Kaupandi hefði mátt treysta því að upplýsingar, sem lágu fyrir
við kaupin væru réttar. Var því talið að valtarinn hefði vei'ið verð-
minni en kaupandi mátti gera í'áð fyrir og þannig haldinn galla.
Ekki voi’u talin efni til að dæma seljanda til greiðslu skaðabóta en
gallinn talinn veita kaupanda í'étt til afsláttar af kaupverði valtai’ans.
61