Tímarit lögfræðinga - 01.04.1989, Page 43

lýsingar á, og ræðst því framkvæmdin í hverju einstöku tilviki af
orðalaginu.
Þegar kaupandi veðsetur réttindi sín samkvæmt kaupsamningi, verð-
ur ekki séð, að neitt mæli gegn því, að í veðskjalinu sé tekið svo til
orða, að eignin sem slík sé veðsett, ef fram kemur jafnframt, að virtur
er réttur seljandans. Við fjárnáms- og lögtaksgerðir skuldheimtu-
manna kaupanda er hins vegar yfirleitt tekið svo til orða, að gert sé
fjárnám eða lögtak í rétti kaupandans samkvæmt kaupsamningnum, og
þeim réttargerðum þannig þinglýst á eignina.85)
Algengt er í kaupsamningum um fasteignir, að samið sé um veð-
setningarheimildir aðila, einkum þó heimildir kaupandans, þannig að
hann hafi, þar til afsal hefur verið gefið út, heimild til þess að veð-
setja eign að ákveðnu marki. Er þá tíðast við það miðað, að kaup-
andinn hafi heimild til þess að veðsetja eignina fyrir jafnhárri fjár-
hæð og hann hefur greitt hverju sinni af kaupverðinu. Þrátt fyrir
þinglýst samningsákvæði um slíkar veðheimildir, hafa þinglýsingar-
dómarar eigi að síður krafist þess, að lagt sé fram hverju sinni skrif-
legt samþykki seljanda fyrir umræddri veðsetningu kaupandans, og
hefur veðskjölum, sem frá kaupanda stafa, verið vísað frá þinglýs-
ingu, ef slíkt samþykki skortir. Er hugsunin að baki þessari fram-
kvæmd sú að fá staðfestingu seljandans á því, að kaupandinn hafi
staðið við skyldur sínar samkvæmt samningnum. Undantekning frá
því að krefjast slíks skriflegs samþykkis seljanda hverju sinni hefur
einungis verið gerð í þeim tilvikum, þegar kaupsamningur kveður á
um heimild kaupandans til þess að veðsetja eignina fyrir tiltekinni
lánsfjárhæð, sem bundin er ákveðinni vísitölu, hjá nánar tilgreind-
um kröfuhafa (lánasjóði).
Um afléttingu eða aflýsingu samningsbundinna réttinda, sem frá
kaupanda stafa, þegar seljandi riftir kaupin og tekur eignina til baka,
gilda væntanlega reglur 1. mgr. 38. gr. eða 1. mgr. 39. gr. þl.
4. Um fullnustugerðir skuklheimtumanna kaupanda.
Skuldheimtumenn kaupanda hafa sama rétt og skuldheimtumenn
seljanda til þess að framkvæma bráðabirgðatryggingarráðstafanir í
réttindum þeim, sem kaupsamningur veitir skuldunaut þeirra, og gera
aðför í réttindum hans.
85) Sjá ura þctta atriði lllum, Dausk tingsret, bls. 301.
37