Tímarit lögfræðinga - 01.04.1989, Side 44
a) Kyrrsetning.
Hér eiga að mörgu leyti við sömu sjónarmið og rakin voru í kafla
VII.2.a). Réttindi kaupanda samkvæmt kaupsamningi verða kyrrsett
samkvæmt 6. gr. laga nr. 18/1949 eins og aðrir fjármunir kaupandans.
Hafi kaupsamningi verið þinglýst, verður kyrrsetningargerð í rétti
kaupanda þinglýst á eignina, en væntanlega með athugasemd um, að
gerðarþoli sé ekki þinglýstur afsalshafi (og þar með athugasemd um
rétt seljanda til eftirstöðvanna). Þá er og líklegt samkvæmt 2. mgr.
24. gr. þl., að sama gildi, þótt kaupsamningi hafi ekki verið þinglýst,
en þá með athugasemd um heimildarbrest gerðarþola.
Þegar þinglýst er kyrrsetningargerðum skuldheimtumanna kaupand-
ans eftir þinglýsingu kaupsamnings, verður að ætla, að réttur seljanda
samkvæmt eftirstöðvabréfi, útgefnu af kaupanda og þinglýstu eftir
þinglýsingu kyrrsetningargerðarinnar, gangi framar rétti skuldheimtu-
mannanna, og verður því þá þinglýst án athugasemdar um kyrrsetning-
una.80) Stafar þetta af því, að kyrrsetningin er gerð í réttindum kaup-
andans, en þau réttindi takmarkast samkvæmt hinum þinglýsta kaup-
samningi af rétti seljandans til þess að fá eftirstöðvabréfið. í þinglýs-
ingarframkvæmd hér á landi mun þó yfirleitt tíðkað að rita athuga-
semd á eftirstöðvabréfið um kyrrsetningargerðina, þegar svo stendur
á sem hér var rakið. Réttur kyrrsetningarhafa gengur á hinn bóginn
framar rétti kaupandans til afsalsins. Verður afsali til kaupanda því
væntanlega þinglýst með athugasemd um rétt kyrrsetningarhafa, enda
er þar um að ræða atvik, sem rekja má til kaupandans sjálfs.87)
b) Aðfarar- og uppboðsgerðir.
Skuldheimtumenn kaupandans geta gert aðför í rétti hans, þ.e. annað-
hvort hinum skilyrta eignarrétti hans samkvæmt kaupsamningi eða
rétti hans til endurgreiðslu kaupverðs, ef kaup ganga til baka.88)
Stefán Már Stefánsson bendir á, að ekki skipti öllu máli, hvernig
fjárnám er orðað að þessu leyti.89) Aðalatriðið sé það, að fjárnámshafi
verði í einu og öllu að virða rétt seljanda á sama hátt og kaupandi.
Fjárnámsandlagið megi selja á nauðungaruppboði. Við uppboðssölu sé
rétt að halda fasteignauppboð, þar sem hér séu mikil verðmæti í húfi
og reglurnar um uppboð fasteigna séu ítarlegri og veiti uppboðsþola
86) V. Ravnsholt Rasmussen, bls. 253.
87) V. Ravnsholt Rastnussen, bls. 253.
88) W. E. von Eyben, bls. 273; Stefán Már Stefánsson, bls. 59.
89) Stefán Már Stefánsson, bls. 59.
38