Tímarit lögfræðinga - 01.04.1989, Qupperneq 40

afsali til kaupanda þinglýst athugasemdalaust, sbr. það, sem áður
segir um þinglýsingu kyrrsetningargerða og rétt kaupanda til af-
sals.76>
Það er meginregla samkvæmt þinglýsingalögunum, að þinglýsa þarf
samningsbundnum eignarréttindum yfir fasteignum, til þess að þau
njóti verndar gagnvart grandlausum viðsemjendum þinglýsts rétthafa
og gegn skuldheimtumönnum eiganda eða annars rétthafa, sbr. ákvæði
1. mgr. 29. gr. þinglýsingalaga. Að því er varðar réttarstöðu kaup-
anda, sem ekki þinglýsir kaupsamningi, gagnvart skuldheimtumönnum
seljanda, er leita fullnustu í hinni seldu eign, má vitna til dóma Hæsta-
réttar í Hrd. 1969.1095 og 1414.77)
1 réttarframkvæmd hafa verið skiptar skoðanir um það, hvort að-
farargerðir í skilyrtum rétti samkvæmt kaupsamningi verði taldar
aðfarargerðir í eign þeirri, sem er andlag réttindanna, eða í réttind-
unum sem slíkum. Úrlausn þessa skiptir máli varðandi það, hvort um
framkvæmd aðfarargerðarinnar og eftirfarandi uppboðs fari eftir regl-
um um aðför í og uppboð á fasteignum eða hvort beita beri regl-
um um lausafé. Illum er þeirrar skoðunar, að þar sem réttur seljandans
til eignarinnar sé réttur til peningagreiðslu, sem tryggður sé með veði
í eigninni, sé eðlilegast, að um aðför í þeim réttindum fari eftir regl-
um um lausafé og hinu sama gegni um uppboð réttindanna, ef til upp-
boðssölu komi. 1 það minnsta sé Ijóst, að uppboð eignarinnar sem slíkr-
ar geti ekki farið fram fyrr en kaupin hafi gengið til baka og réttur
kaupandans sé niður fallinn.78) Af Hrd. 1969. 1095 og 1414 verður
sennilega dregin sú ályktun, að hafi kaupandi þinglýst kaupsamningi,
fari að jafnaði ekki fram uppboð á fasteigninni til lúkningar kröfum
á hendur seljanda.79)
Þótt þinglýst sé fjárnámi í rétti seljanda eftir þinglýsingu kaup-
samnings, verður afsali til kaupanda eigi að síður þinglýst án athuga-
semdar, þar sem kaupandinn þarf ekki að sæta því, að réttur samkvæmt
76) W. E. von Eyben, bls. 274.
77) í Hrd. 1969. 1095 bafði kaupandi fasteignar ekki þinglýst eignarrétti sínum, þegar
skuldheimtumaður seljanda þinglýsti fjárnámi, sem hann hafði gert í eigninni, vegna
dómkröfu á hendur seljandanum (Gunnari Jónassyni) „ ... og víkur hann því fyrir
skuldheimtumanni Gunnars Jónassonar ... “. Kröfu kaupandans um, að fjárnáms-
gerðin yrði felld úr gildi, var því hrundið. f Hrd. 1969. 1414 hafði skuldheimtumaður
seljanda gert fjárnám í hinni seldu eign og látið þinglýsa því 10. júlí 1968, en eignar-
rétti kaupandans var ekki þinglýst fyrr en 22. október 1968, og vék hann því fyrir
fjárnámsrétti skuldheimtumannsins, sbr. 2. mgr. 46. gr. laga nr. 19/1887. Því var stað-
festur úrskurður uppboðsréttar um, að uppboð á fasteigninni skyldi ná fram að ganga.
78) Sjá Illum, Dansk tingsret, bls. 302.
79) Sjá Stefá^i Már Stefánsson, Nauðungaruppboð, 2. útg. 1985, bls. 59.
34