Tímarit lögfræðinga - 01.06.1989, Page 52

eftir ótvíræðum orðum yfirlýsingarinnar. — Fallast ber á það með
áfrýjanda, að stefnda beri að greiða hinn umdeilda kostnað, ef beitt
er bótaákvæðum laga nr. 39/1922 en ekki ábyrgðaryfirlýsingunni. —
f héraðsdómi kemur fram vafi um það, hvernig skýra beri 29. gr. laga
nr. 56/1978. Almennar reglur um skýringu undantekningarákvæða
og ýmis lögskýringargögn eru í dóminum talin benda til þess, að rétt
sé að beita þröngri skýringu. — Þess er að gæta, að orðalag þessa
ákvæðis gefur ekki tilefni til verulegs vafa í máli því, sem hér er til
úrlausnar. Orðalagið felur í sér að meta verður, hvort ábyrgðaryfir-
lýsing stefnda sé með þeim hætti, að réttur áfrýjanda yrði betri, ef
beitt væri almennum reglum, en hann er samkvæmt yfirlýsingunni. Er
ekki ástæða til að víkja frá orðum lagaákvæðisins á grundvelli áður-
greindra lögskýringarsjónarmiða og gagna. — Þegar ábyrgðarskil-
málarnir eru virtir í heild er ljóst að þeir veita kaupanda ekki betri
rétt en hann á gagnvart seljanda samkvæmt reglum laga nr. 39/1922.
Ákvæði 29. gr. laga nr. 56/1978 eru í samræmi við almenn viðhorf um
lagavernd kaupanda og neytendavernd, svo og það viðhorf, sem mark-
ar samningsrétt hér á landi eftir breytingu þá á lögum nr. 7/1936
um samningsgerð, umboð og ógilda löggerninga, sem gerð var með 6.
gr. laga nr. 11/1986. Samkvæmt þessu ber að líta svo á, að hið um-
deilda ákvæði í ábyrgðaryfirlýsingunni, sem stefnda gaf út í janúar
1984, sé ógilt gagnvart áfrýjanda. — Byggja verður á þeirri skýrslu
áfrýjanda, sem ekki hefur verið hnekkt, að menn sem störfuðu á veg-
um hins stefnda félags, hafi ákveðið að við dráttarvélina yrði gert í
Reykjavík. Ber að dæma stefnda til að greiða áfrýjanda þá fjárhæð,
sem hann krefst í aðalkröfu sinni, ásamt vöxtum eins og í dómsorði
greinir ... “
Það vekur þegar athygli, er þessi dómur Hæstaréttar er virtur, að
einungis þrír dómarar sátu þar í dómi, sem fremur en ekki gefur til
kynna, að málsefni eða álitaefni þau, er við var að fást, hafi ekki þótt
svo miklu varða, að réttlætti fimm manna dóm. Því verður að vísu
elcki neitað, að málsupphæðin var lág, en þegar þess er gætt, að þetta
er hinn fyrsti dómur, sem varðar skýringu lagaákvæðis, er að sumra
mati hefur þótt vandskýrt en getur varðað miklu fyrir réttarstöðu
neytenda, virðist sem ekki hefði verið í of mikið ráðist þótt fleiri sætu
í dómi en raun ber vitni. Niðurstaða dómsins skiptir þó auðvitað meira
máli en það formsatriði, sem hér var nefnt.
I héraðsdómi var á því byggt, sem fyrr segir, að rök leiddu til þess,
að skýra bæri ákvæði 29. gr. þröngt, þ.e. að ekki væru efni til að leggja
víðtækari skilning í ákvæðið en beinlínis kæmi fram af þeim lög-
130