Tímarit lögfræðinga - 01.12.1994, Blaðsíða 42

Þorsteinn A. Jónsson skrifstofustjóri í dómsmálaráðuneytinu tók næstur til
máls og tjallaði um dómsmálaskýrslur og þörfina á að afla samræmdra lág-
marksupplýsinga um afgreiðslu dómsmála frá aðskilnaði. Hann taldi þörf á að
vinna úr tölfræðilegum upplýsingum í samráði og samstarfi við Hagstofu
íslands en slík vinnsla væri tímafrek og kostnaðarsöm. Hann gerði grein fyrir
helstu niðurstöðum um afgreiðslu héraðsdómstóla á árunum 1992 og 1993 og
sýndi töflur og súlurit. Helstu niðurstöður voru þær að málatími í opinberum
niálum hefði styst verulega á milli áranna 1992 og 1993 og málatími í einka-
málum styst lítillega.
Næstar á dagskránni voru umræður um stöðu dómstóla og dómara og stjóm-
aði Valtýr Sigurðsson formaður félagsins þeim. Eftirfarandi viðfangsefni voru
tekin til umfjöllunar:
1. Staða dómstóla og dómara í náinni framtíð
1.1 Tölur um verkefni héraðsdómstólanna
Þorsteinn A. Jónsson skrifstofustjóri taldi málatíma í sakamálum í mjög góðu
horfi en málatíma í munnlega fluttum einkamálum allt of langan.
Kristján Torfason dómstjóri kvað það sitt mat að þar sem dómstólarnir hefðu
tekið við miklum fjölda gamalla einkamála eftir aðskilnað hlyti málatími í
einkamálum að styttast jafnt og þétt á næstu árum.
Friðgeir Bjömsson dómstjóri kvað skýringuna á lengri málatíma í einkamál-
um en sakamálum m.a. vera þá að dómarar hefðu minna með hraða einkamála
að gera. Mörg mál tefðust af ástæðum sem dómarar gætu lítið ráðið við.
Ólöf Pétursdóttir dómstjóri benti á að tölur frá 1992 væru vart marktækar og
líklegt væri að samanburður á milli áranna 1993 og 1994 kæmi til með að gefa
réttari mynd.
Ólafur Walter Stefánsson skrifstofustjóri í dómsmálaráðuneytinu tók til máls
og benti á að erfitt væri að fá upplýsingar frá dómstólum. Þá taldi hann að tölur
frá minni dómstólunum væru varla marktækar til samanburðar við stærri dóm-
stólana, þar sem aðstæður væru ólíkar.
Fram kom að skráning upplýsinga um gang dómsmála í samræmt málaskrán-
ingarkerfi kæmi til með að gera alla vinnslu tölfræðilegra upplýsinga fljótlegri,
markvissari og skilvirkari.
Helgi I. Jónsson héraðsdómari taldi að kynna þyrfti fyrir almenningi hve
málatími í sakamálum væri orðinn stuttur og nota tölfræðilegar upplýsingar til
að reka af dómstólum slyðruorðið.
1.2 Stjórnsýsla dómstólanna. Kostir og gallar núverandi fyrirkomulags
Valtýr Sigurðsson hóf umræðuna og varpaði fram þeirri spumingu hvort það
væri stjómarskrárbundið að dómstólum skyldi stjórnað úr dómsmálaráðuneyti.
Eiríkur Tómasson hæstaréttarlögmaður taldi að ef taka ætti róttækt skref í þá
átt að gera dómstólana sjálfstæða að fullu þyrfti stjórnarskrárbreytingu. Hann
266