Tímarit lögfræðinga - 01.05.1995, Qupperneq 18

Þegar upp er staðið er því ljóst að allt tal norskra stjómvalda um að þau muni
fyl&)a jafnfræðisreglunni í framkvæmd á vemdarsvæðinu er marklaust. Það
sýnir sú staðreynd að á þessu ári ákvað norsk-rússneska fiskveiðinefndin að í
hlut þriðju ríkja vegna þorskveiða, á Svalbarðasvæðinu kæmu 28.000 tonn eða
um 4% heildarkvótans í Barentshafi. 96% kvótans var skipt milli Noregs og
Rússlands! Þannig er nú jafnræði norskra stjómvalda í framkvæmd á Sval-
barðasvæðinu.
Við þetta má bæta að nú í haust tilkynntu norsk stjómvöld að þau myndu veita
Evrópubandalagsríkjunum, Grænlandi, Færeyjum og Póllandi veiðiheimildir í
Barentshafi. Aðeins ein fiskveiðiþjóð við Norður -Atlantshaf var þar skilin eftir
án kvóta, ísland. Þessi ákvörðun Norðmanna er athyglisverð í ljósi þess að þeir
hafa jafnan rökstutt beiðnir um kvóta á þann hátt að veiðireynsla, sem er annað
orð yfir sögulegan rétt, verði að liggja þar að baki. Þegar aflatölur em skoðaðar
frá Fiskifélagi Islands kemur nefnilega í ljós að Islendingar hafa af og til stund-
að veiðar í Barentshafi frá árinu 1930 og var heildarafli íslenskra skipa þar um
160.000 tonn þar til veiðar hófust aftur í fyrra.
10. DÓMUR í HAAG
Ég hefi hér lýst í stórum dráttum réttarstöðunni á Barentshafi eins og hún
horfir við í dag. Eitt mikilsvert atriði hefur þó ekki verið hér rætt. Það er sú
spurning hvemig deila Norðmanna og Islendinga um veiðiréttindi þar verði
leyst. Við þeirri spumingu er ekki til neitt einfalt svar. En þó er ljóst að fyrst og
fremst eru þar tvær leiðir sem þar koma til greina.
Sú fyrri er samningaleiðin. Hana er nú verið að reyna til þrautar. Því miður er
ekki ástæða til bjartsýni um að hún leiði til skjótrar niðurstöðu.
Sú síðari er að skjóta deilunni til Alþjóðadómstólsins í Haag. Miðað við þann
veika réttargrundvöll sem sjálftaka Norðmanna á Svalbarðasvæðinu hvílir á
gæti það reynst skynsamlegasta leiðin.
122