Tímarit lögfræðinga - 01.10.1998, Page 31

ekki getur verið tilviljun háð. Skoðanir örorkunefndarmanna koma fram í nið-
urstöðum nefndarinnar, tölumar sýna það.
Þetta er einkum bagalegt fyrir þá einstaklinga, sem fá greiddar skaðabætur á
gmndvelli miskastigs skv. 2. mgr. 8. gr. skaðabótalaga. Aðeins 19% þessara 359
einstaklinga ná 15% markinu sem var skilyrði fyrir greiðslu skaðabóta skv. 2.
mgr. 8. gr. á þessum tíma, nú er þetta mark 10%.
Samkvæmt mötum þeirra 6 til 7 lækna sem könnun S.I.T. byggði á hefði
þessi tala væntanlega verið 51%. Kunna þessir einstaklingar og aðrir í sömu
stöðu ekki að hafa réttmæta ástæðu til að ætla að svo geti verið að mál þeirra
fái ekki sanngjarna meðferð í örorkunefnd?
Það var ekki markmið skaðabótalaga að breyta læknisfræðilegu mati á ör-
orku, færa það mat niður eða upp. A bls. 29-30 í greinargerð kemur þvert á móti
skýrt fram í athugasemdum með 4. grein frumvarpsins að töflur og mat ör-
orkunefndar er „hliðstætt því sem gerist í örorkutöflum, sem nú eru notaðar við
örorkumat í skaðabótamálum og slysatryggingum“. Engu að síður hefur þetta
mat greinilega breyst. Hvað veldur?
9. MÖT ÖRORKUNEFNDAR Á VARANLEGRI ÖRORKU
Helsta yfirlýsta breyting skaðabótalaga frá fyrri rétti var að skaðabætur til
einstaklinga fyrir lrkamstjón yrðu ákvarðaðar á grundvelli örorkumats sem tæki
mið af lrklegu framtíðartekjutapi einstaklingsins. Þessari breytingu voru allir
fylgjandi. Hvernig hefur til tekist?
Samkvæmt fyrmefndri samantekt örorkunefndar mat nefndin varanlega
örorku 279 einstaklinga. Af þeim var örorka 125 á bilinu 0-4%, 54 á bilinu 5-
9% og 48 á bilinu 10-14%. Samtals 227 af 279 eða 81% metinna slasaðra ein-
staklinga hafði þannig tapað minna en 15% af vinnugetu sinni í slysinu að mati
nefndarinnar.
Nú er ekki auðvelt með samanburð því að „fjárhagslegt örorkumat“ hefur
ekki verið framkvæmt á Islandi fyrr en með tilkomu skaðabótalaga. En í Dan-
mörku hefur slíkt mat tíðkast frá 1984 þegar Danir settu lögin sem íslendingar
tóku til fyrirmyndar.
Samkvæmt upplýsingum margnefndrar danskrar stofnunar, Arbejdsskade-
styrelsen, nemur varanleg örorka í hverju máli stofnunarinnar að meðaltali 32%
árið 1995 og 30% árið 1996 og er þá átt við metna varanlega örorku vegna
slysa. Málin voru 1316 árið 1995 og greiðsla fyrir varanlega örorku samtals dkr.
935 milljónir eða dkr. 710.486 að meðaltali í hverju máli árið 1995. Það eru
u.þ.b. 7.500.000 íslenskar krónur að meðaltali í hverju máli. Árið 1996 nam
greiðsla að meðaltali dkr. 556.000 í hverju máli.
Það er ekki auðvelt að reikna út hver meðalörorkan er samkvæmt yfirliti
örorkunefndar en með því að taka meðaltal úr hverjum flokki má reyna. Örorka
0-4% verður 2%, 5-9% verður 7% o.s.frv., margfalda svo með málafjöldanum
í hverjum flokki, leggja niðurstöðurnar saman og deila í með fjölda metinna
mála. Þá verður niðurstaðan þessi.
199