Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.12.2003, Qupperneq 17

Tímarit lögfræðinga - 01.12.2003, Qupperneq 17
nr. 95/1997 ráði hér talsverðu um þessa aðferðafræði Hæstaréttar, sbr. það sem rakið er hér að framan. í H 2000 4480 er einnig að finna mjög skýrt dæmi um þau áhrif sem ólögfestir þjóðréttarsamningar hafa við skýringu ákvæða stjórn- arskrárinnar. Um það efni segir í dóminum: Svo sem áður greinir verður að telja að í 1. mgr. 76. gr. stjórnarskrárinnar felist ákveðin lágmarksréttindi, sem miðuð séu við einstakling. Þrátt fyrir svigrúm al- menna löggjafans til mats á því, hvemig þessi lágmarksréttindi skuli ákvörðuð, geta dómstólar ekki vikið sér undan því að taka afstöðu til þess, hvort það mat samrým- ist grundvallarreglum stjómarskrárinnar. Þegar litið er til skipulags réttinda örorku- lífeyrisþega samkvæmt almannatryggingalögum og þeirra afleiðinga, sem í raun geta af því leitt fyrir einstaklinga, verður þetta skipulag ekki talið tryggja þeim þau lág- marksréttindi, sem í framangreindu stjórnarskrárákvæði felast, á þann hátt að þeir fái notið þeirra mannréttinda, sem 65. gr. stjómarskrárinnar mælir þeim, svo sem það ákvæði verður skilið að íslenskum rétti, sbr. 26. gr. alþjóðasamnings um borgaraleg og stjórnmálaleg réttindi, sem var fullgiltur af Islands hálfu 22. ágúst 1979, (Stjórn- artíðindi C nr. 10/1979) og 9. gr. fyrmefnds alþjóðasamnings um efnahagsleg, félags- leg og menningarleg réttindi. I samræmi við það, sem að ofan greinir, er fallist á þá kröfu gagnáfrýjanda, að viðurkennt verði að óheimilt hafi verið að skerða tekjutrygg- ingu örorkulífeyrisþega í hjúskap frá 1. janúar 1999 á þann hátt sem gert er í 5. mgr. 17. gr. laga nr. 117/1993, sbr. 1. gr. laga nr. 149/1998. Hér ber einnig að nefna H 2000 1534 (kvótadómurinn síðari). Þar segir m.a: Ríkir og augljósir almannahagsmunir eru bundnir við vemdun og hagkvæma nýtingu fiskistofna á íslandsmiðum. Hefur íslenska ríkið og skuldbundið sig að þjóðarétti til þess að tryggja skynsamlega nýtingu þessarar auðlindar samkvæmt 61. gr. og 62. gr. hafréttarsáttmála Sameinuðu þjóðanna, sbr. auglýsingu nr. 7/1985 í C- deild Stjóm- artíðinda. Ráðstafanir til að koma í veg fyrir ofveiði með aflatakmörkunum eru nauð- synlegur þáttur í vemdun og skynsamlegri nýtingu fiskstofna. Krefjast almannahags- munir þess að frelsi manna til að stunda fiskveiðar í atvinnuskyni séu settar skorður af þessum sökum. Stendur ákvæði 75. gr. stjómarskrárinnar ekki í vegi því að með lögum sé mælt fyrir um takmarkanir á leyfilegum heildarafla úr einstökum nytja- stofnum eftir því, sem nauðsyn ber til, sbr. einnig dóm Hæstaréttar 3. desember 1998, bls. 4076 í dómasafni. í þessum dómi er athyglisverð tilvísun Hæstaréttar Islands til 61. og 62. gr. Hafréttarsáttmála Sameinuðu þjóðanna. Óljóst er þó af rökstuðningi Hæstarétt- ar hvaða tilgangi hún þjónar. Virðist þrennt koma til greina í því sambandi. í fyrsta lagi má líta svo á að tilvitnuð ákvæði hafréttarsáttmálans séu, ásamt öðrum atvikum sem til er vísað, notuð sem grundvöllur til að skjóta stoðum fjalla um skýringu ákvæða stjómarskrár. Sjá ennfremur Sigurð Líndal: „Um lagasetningarvald dómstóla". (2002), bls. 101-128, sbr. einkum bls. 115-116 þar sem dómurinn er skýrður þannig að Hæstiréttur hafi sett nýja reglu til viðbótar ákvæði 76. gr. stjskr., þ.e. að löggjafanum beri að tryggja tiltekin lágmarksréttindi til framfærslu fjölskyldu. 351
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104

x

Tímarit lögfræðinga

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.