Dvöl - 01.10.1939, Blaðsíða 57

D VÖL
295
við allt velsæmi, að stiga dansa við
ókunna farmenn á lítilli fjöl uppi
yfir miklu djúpi, er hverjum manni
sýnilegt, að alger menningarleg
tortíming getur vofað yfir borg-
inni, nema betur skipist.
Síðasta kosningadag til alþingis
var ég staddur í Reykjavík. Ég kom
inn á flestar kosningaskrifstofur,
til að sjá, hvernig sama vitfirring-
in gat logað í augum manna allra
flokka þennan dag, eftir því að
vinna föðurlandinu gagn. Ógleym-
anlegasta minningin frá þeim degi
verða samt nokkrir flutningsbílar,
sem ég mætti. Á pöllum þeirra hlið
við hlið stóðu fölleit börn, með
einfaldleik í augum og utanaðlærð
ópyrði á vörum. Eins og einn maður
hrópuðu þau öll hvatningarorð til
bæjarins, um að kjósa ákveðinn
flokk, meðan bíllinn ók löturhægt
áfram.
Ekkert blaða bæjarins vítti með
einu orði þessa svívirðilegu með-
ferð á barnssálum.
Mér var ljóst, að hinn æpandi
kosningabíll átti sér engar rætur
í fornri sveitamenningu, hann var
nýtt fyrirbæri í lífi nútímaborgar-
innar. Mér skildist, að meira en
lítið myndi vera athugavert í upp-
eldis- og menningarmálum þeirrar
borgar, sem hóar börnum sínum
saman á kosningadögum og brýnir
skærar raddir þeirra til múgæs-
inga.
Mér fannst, sem hinn hægfara,
hávaðasami bíll væri einskonar
dauðravagn kynslóðar, sem ekki
þekkir sinn vitjunartíma, tákn af-
vegaleidds tíma, sem selur jafnvel
sálir barna sinna fyrir silfur og hin
bljúgu hjörtu þeirra fyrir stundar-
hagsmuni.
Nú má gera ráð fyrir, að Jón
Magnússon telji nóg komið, og að
ádrepa þessi sé meir í ætt við út-
skúfun sautjándu aldar en góðu
hófi gegnir. Vera má samt, að sá
sé ekki síztur vinur, er til vamms
segir.
Þó að miklar veilur séu víða í
þjóðlífi okkar, og bæjunum hafi
enn lítt tekizt að skapa menningu
við sitt hæfi, hefi ég trú á að með
samtökum og baráttuvilja beztu
manna megi það heppnast. Við
sveitamenn unnum ekki eingöngu
Reykjavík og öllum okkar vaxandi
bæjum alls góðs, heldur treystum
því, að þeim takist að leysa sín
uppeldislegu og félagslegu vanda-
mál svo vel, að til sannrar giftu
leiði fyrir allt þjóðlífið og til nýrra
menningarlegra sigra.
Þó að Dvöl leiði deilur yfirleitt sem
mest hjá sér, veitir hún með ánægju rúm
greinum þeirra sr. Páls Þorleifssonar og
Jóns Magnússonar. Er vel farið, að tveir
greindir og góðviljaðir menn ræði þessi
vandamál nokkuð sitt frá hvoru sjónar-
miði. Ætti öllum íslendingum að vera
alvörumál, hvernig nýsköpun byggðanna
við sjóinn og menningu þeirra reiðir af.
Grein um þessi efni eftir Jón Magnússon
skáld birtist væntanlega í næsta hefti.