Dvöl - 01.10.1939, Blaðsíða 84

322
DVÖL
enda virðist árangurinn einatt eftir því,
ef þá um nokkurn árangur er að ræða.
Ófáir verða líka til þess, bæði í ræðu og
riti, að fetta fingur út í snyrtingu þjóð-
arinnar, einkum þó kvenþjóðarinnar, auð-
vitað. Hún noti feiknin öll af fegrunar-
lyfjum, en kunni lítt með þau að fara
o. s. frv. (í vitund margra er „fegrun og
snyrting" nefnilega sama og „púður og
krem“, eða réttar sagt notkun þess.)
Ýmislegt af þessari gagnrýni er á rökum
reist, og orsakir þess eru vitanlega marg-
Víslegar. Við skulum vona, að skortur á
fræðslu eigi sinn stóra þátt í því, sem
ábótavant er, og þá hefir Kristin Ólafs-
dóttir læknir stigið spor í áttina til úr-
bóta með þýðingu nýrrar bókar um þessi
efni eftir ungan og vafalaust mjög hæfan
kunnáttumann.
Bókin skiptist í tvo aðalkafla. Fyrri
hlutinn snýst um „almenn atriðí", t. d.
sögu og hlutverk fegrunarlistarinnar,
gerð og starfsemi húðarinnar, fegrunarlyf,
mataræði, leikfimi og íþróttir, loftslag
o. fl. o. fl. Ennfremur eru í þessum hluta
kaflar um snyrtingu hárs og nagla, munns
og tanna o. s. frv.
í síðara hlutanum eru „sérstök atriði"
tekin til meðferðar, ýmsir sjúkdómar,
varnir gegn þeim og lækning. Má þar m. a.
nefna blóðrásartruflanir i húð, húðkvilla,
sem stafa af sýklum, svitatruflanir, fæð-
ingarbletti, hárlos, óeðlilegan hárvöxt, of-
fitu o. fl.
Eins og sjá má af þessu, kennir hér
margra grasa, og er víst um það, að í
bókinni er fjöldi góðra bendinga, sem
verða þyrftu á vegi sem flestra, einkum
þó unglinganna, sem allra manna helzt
vilja „halda sér til“, en skortir gagnrýni
og þroskaðan smekk til þess að velja og
hafna af eigin ramleik. (Bókin er m. a.
tilvalin fermingargjöf.)
Þegar til ýmissa hinna „sérstöku atriða"
kemur, má vitaskuld deila um það, hvað
heima eigi i bók, sem almenningi er ætluð
til fræðslu og leiðbeininga í þessum efn-
um. Ég býst við, að nokkuð margt, sem
til er tínt í bókinni, fari fyrir ofan garð
og neðan hjá flestum, enda gerir það
minnst til, þar sem um er að ræða atriði,
er eingöngu heyra undir læknisfræðilega
sérþekkingu. T. d. hefi ég enga trú á því,
að lyfseðlasafnið aftast í bókinni komi al-
mennum lesendum að miklum notum, og
þá er þvi líka ofaukið í bók sem þessari.
Það er ekki nóg að segja: „Þetta lyf á við
þennan sjúkdóm", en sá, sem stendur með
uppskrlft lyfsins í höndunum, hefir enga
möguleika til þess að þekkja sjúkdóminn,
þegar hann sækir heim hans eigin skrokk
eða annarra. Þetta er höfundi líka ljóst,
eftir orðum hans á bls. 141 að dæma:
„Hins vegar fer það ekki dult, að starf-
semi ólæknisfróðs fólks, er stundar fegr-
unar- og snyrtistörf, fer nú langt út fyrir
takmörk þess, sem með réttu heyrir þeim
til og gengur meira og minna inn á svið
læknisfræðinnar.... Því er það, að því
nær hvers konar líkamslýti ættu, ef vel
væri, að athugast af læknum, áður en þau
eru tekin til fegrunaraðgerða."
Útgáfa bókarinnar er snyrtileg. Hún er
prýdd mörgum fallegum myndum, sem
sumar virðast þó fremur vera til skrauts
en skýringar lesmálinu. Þýðingin er vand-
virknislega af hendi leyst, og það er ekki
þýðandans sök, þótt bókin sé óþarflega
lítið skemmtileg aflestrar. Engu skal um
það spáð, hvort nokkrum nýjum eða hálf-
nýjum orðum og merkingum, sem þýð-
andinn notar, t. d. frauð (krem), exi
(ekzem) og lost (sjokk) tekst að festa
rætur í málinu, enda munu skiptar skoð-
anir um rétt þeirra til langlífis í landinu.
Þ. G.
A. J. Cronin: Borgarvirki.
Skáldsaga um lækna og lækn.
ingar. íslenzkað hefir Vil-
mundur Jónsson landlæknir.
Menningar- og fræðslusam-
band alþýðu. Reykjavík 1939.
Það virðist sem íslenzkir bókalesendur
séu í fátt jafnsólgnir og það, sem að ein-
hverju leyti snýst um lækna og læknis-