Dvöl - 01.01.1943, Side 129

DVÖt
Í27
Nú er komin út bók um Horn-
strandir og Hornstrendinga. Henn-
ar var mikil þörf og mun hún vel
Þegin. Hún er eftir Þorleif Bjarna-
son, kennara á ísafirði, sem er
sjálfur Hornstrendingur aö ætt og
uppeldi. Bókin er stór — röskar
þrjú hundruð blaðsíður í allstóru
broti, prýdd allmörgum myndum,
sem þó hefðu mátt vera fleiri og
betri. Einkum virðist þar of fátt
naynda af fólkinu fyrr og síöar og
hinum sérkennilegustu störfum
þess. Öílun slíkra mynda mun þó
vafalaust vera torveld, og er þá
ekki um þetta að sakast.
Bókin skiptist í þrjá meginkafla:
Land og líf, Baráttan við björgin
og Dimma og dulmögn. Fyrsti
kaflinn fjallar um landslag og
sveita- og jarðaskipan, svo og
fólkið, menningu þess og almenna
lífshætti. í næsta kafla er lýst
hinum sérkennilegasta atvinnu-
vegi Hornstrendinga, bjargsigun-
um, og greint frá mörgum við-
burðum úr sögu þeirra. Síðasti
kaflinn er safn þjóðsagna af
Hornströndum, og er það allfjöl-
skrúðugt, svo sem vænta mátti úr
þeirri átt.
Ekki þarf lengi að lesa í þess-
ari bók til þess að komast að
raun um, að hún inniheldur meira
en greinagóðan og girnilegan
fróðleik. Þar er líka um að ræða
fágæta meðferð máls og efnis.
Bókin býr yfir stíltöfrum, og frá-
sögnin er yljuð ásthlýrri samúö
og skilningi höfundarins á því,
sem hann er að lýsa. Og lesand-
inn verður gripinn sömu kenndum
og verður Hornstrendingur af lífi
og sál, meðan lesturinii varif.
Hann fer upp á bjarg með fólkinu
á vorin, situr í bátnum, sem berst
við brim og boða, — og hlustar í
rökkrinu á sögurnar hans afa.
Lesandinn sér, heyrir og finnur
til. Það er engu líkara en höfund-
urinn sé ófreskur og færist yfir
tíma og rúm á vettvang frásagn-
anna, sjái þar sýnir af lífi fólks-
ins og liðnum atburðum og láti
lesandann síðan horfa undir hönd
sér, svo að hann geti séð það sama,
eins og greint er frá í þjóðsögum.
Svo ófreskir eru ekki aðrir en
hinir snjöllustu rithöfundar.
Bók þessi er í alla staði hið
ágætasta verk og fyllir stórt skarð
í ritaðar þjóðlífslýsingar íslend-
inga. Ég held, að hún sé einstæð
að frásagnarhætti meðal skyldra
rita. Ef til vill er hún lík hvítum
erni að fágætleik sínum.
Þessi bók mun áreiðanlega
svala að nokkru forvitni þjöðar-
innar um Hornstrandir — en
auka hana þó um leið. Sérstaklega
má búast við, að hún verði kenn-
urum kærkomin og gefi þeim tíð-
um efni í heillandi þjóðlífslýsing-
ar.
Pappír, prentun og annan frá-
gang bókarinnar má telja með á-
gætum. Þó er þar eitt að: Próf-
arkalestur mætti vera betri, og
finnast í bókinni fáránlegar smá-
villur og óþarfar. A. K.