Fréttablaðið - 13.02.2010, Blaðsíða 24

24 13. febrúar 2010 LAUGARDAGUR
F
járhættuspil hefur
lengi verið stundað
á Íslandi. Fyrir utan
opinberu happdrættin,
spilakassana og Lottó-
ið voru hér um árabil
starfrækt ólögleg neðanjarðarspila-
víti þar sem spilaglöðum bauðst að
hætta fé í ýmsum klassískum veð-
leikjum. Eftir tilkomu pókerspils á
Netinu hafa vinsældir þess gamal-
kunna leiks aukist svo um munar,
pókerklúbbar hafa sprottið upp
hver á fætur öðrum, og nú er svo
komið að stærsta ferðaþjónustufyr-
irtæki landsins, Icelandair, vill fá
að opna hér spilavíti í fullri stærð
að erlendri fyrirmynd í félagi við
tvíburabræðurna Arnar og Bjarka
Gunnlaugsson.
Gömlu spilavítin fluttust til
Ein af röksemdunum sem notaðar
eru fyrir því að ákjósanlegt væri að
starfrækja hér löglegt spilavíti er
sú að með því myndu aðrir klúbb-
ar, sem starfa á mörkum laganna,
leggjast af og spilamennskan fær-
ast upp á yfirborðið. Er vísað til
reynslu Dana í því sambandi.
Á tíunda áratug síðustu aldar
og framan af fyrsta áratug þess-
arar aldar var alkunna að í höf-
uðborginni væru starfrækt nokk-
ur spilavíti. Þar var jafnan boðið
upp á rúllettuspil, póker og spilið
21. Spilavítin fóru lágt og fluttust
til en yfirleitt voru þrjú til fimm
starfandi á hverjum tíma.
Lögregla hafði horn í síðu þess-
ara klúbba, enda tóku eigendurnir
nokkurra prósenta þóknun af öllu
vinningsfé. Það er bannað með
lögum. Þá voru einnig uppi sögur
um að kúnnar sem spiluðu rass-
inn úr buxunum gætu slegið lán
hjá klúbbunum til að spila áfram.
Margir hefðu farið flatt á slíkum
skuldum, sem eðli málsins sam-
kvæmt hafi ekki alltaf verið inn-
heimtar með lögmætum hætti.
Fram kom í heimildarmynd um
spilafíkn á Íslandi sem sýnd var
í sjónvarpinu árið 2003 að í einu
spilavíti í bænum hafi á tímabili
starfað tíu manns, og þar hafi ein-
staklingur mest tapað tveimur
milljónum á einu kvöldi.
Pókerinn tekinn yfir
Á síðustu árum hafa vinsældir
pókers rokið upp úr öllu valdi. Það
má ekki síst rekja til spilamennsku
á Netinu á þar til gerðum vefsíðum,
sem hafa orðið æ fleirum aðgengi-
legar undanfarin ár, en einnig til
tiltekinnar gerðar pókers, sem köll-
uð er Texas Hold‘em, og er orðin
æði algengt sjónvarpsefni víða um
heim.
Vinsældir pókers eru orðnar slík-
ar að hér á landi hefur hann rutt
öðrum gerðum fjárhættuspila úr
vegi, að þeim opinberu undanskild-
um. Neðanjarðarspilavíti með rúll-
ettuborðum hafa samkvæmt heim-
ildum Fréttablaðsins ekki staðið til
boða í um tvö ár. Pókerinn hefur
lagt undir sig markaðinn.
Um þessar mundir eru starfandi
nokkrir klúbbar, flestir á höfuð-
borgarsvæðinu og einn í Reykja-
nesbæ, þar sem reglulega er spil-
aður póker. Þeir eru misstórir og
misvinsælir, og bjóða misreglu-
lega upp á póker. Sumir eru feiki-
lega mikið sóttir og opnir svo gott
sem öll kvöld, líkt og Gullöldin í
Grafarvogi, en á öðrum, til dæmis
Balth azar við Hafnarstræti, eru
spilakvöldin öllu stopulli.
Þá er það einnig þekkt að hópar
taki sig saman og myndi félög, sem
síðan standa reglulega fyrir leikja-
kvöldum á ýmsum skemmtistöðum.
Þá er ónefnt það form sem líkast til
er vinsælast allra; óformlegt póker-
spil í heimahúsum upp á peninga.
Spilað fyrir milljónir á klúbbunum
Í pókerklúbbunum geta háar fjár-
hæðir skipt um hendur á skömm-
um tíma – jafnvel milljónir. Oftast
er þó spilað með smærri upphæðir.
Algengt er að menn leggi til fimm
til fimmtán þúsund krónur við upp-
haf spils og geti síðan keypt sig inn
aftur. Reglurnar og spilaformið er
þó ólíkt milli leikja.
Klúbbarnir eru líka ólíkir. Á
klúbbnum Casa við Aðalstræti
spila þeir gjarnan sem hafa tölu-
vert fé á milli handanna. Þar geta
pottar orðið stórir, og algengt er að
sigurvegarinn gangi af velli með
fleiri hundruð þúsund krónur eftir
eina kvöldstund, jafnvel milljón-
ir. Á stærri og alþýðlegri stöðum,
eins og til dæmis Gullöldinni, geta
óreyndari spilarar spreytt sig með
lægri upphæðir innan um fagmenn-
ina.
Fullyrt er að í sumum klúbbanna
sem nú eru starfræktir sé innheimt
ólögleg þóknun af vinningsfé, auk
þess sem af og til sé lánað fyrir
spilamennsku.
Lögregla heldur sig til hlés
Lögregla hefur nokkrum sinnum
látið til skarar skríða gegn spila-
vítum og pókerklúbbum á síðustu
árum. Árið 2002 var spilavíti upp-
rætt við Suðurgötu, hald lagt á
mikið af varningi og tíu handteknir.
Í júní 2007 var 150 manna póker-
mót verslunarinnar Gizmo stöðvað
og hald lagt á verðlaunafé og spila-
varning. Í janúar 2008 gerði lög-
regla fjölmenna rassíu í spilavíti
fyrir ofan skemmtistaðinn Vegas,
og réttu ári síðar var spilamennska
í klúbbnum Casa í Aðalstræti stöðv-
uð. Stuttu síðar gerði lögregla
pókerborð upptækt á skemmtistað í
Bolungarvík. Því var skilað nokkr-
um dögum síðar.
Engin hinna nýlegu mála hafa
hins vegar endað með dómi eða
ákæru. Sá sem rak spilavítið í Suð-
urgötu var árið 2004 dæmdur í
fjögurra mánaða skilorðsbundið
fangelsi fyrir það. Hann hafði tólf
árum fyrr verið dæmdur fyrir að
reka spilavíti í Ármúla.
Síðan hefur hins vegar eng-
inn dómur fallið. Lögregla hafði
pókermót Gizmo lengi til skoðunar
og sendi það að lokum til ríkissak-
sóknara, en hann felldi málið niður
í mars í fyrra. Það þótti ekki lík-
legt til sakfellingar. Málunum sem
upp komu í janúar 2008 og 2009
lauk án frekari aðgerða. Pókermót
hafa verið tíð síðan og farið fram
fyrir opnum tjöldum án afskipta
lögreglu, svo frést hafi.
Ekki forgangsmál
Stefán Eiríksson, lögreglustjóri
á höfuðborgarsvæðinu, segir að
þrátt fyrir ákvörðun ríkissaksókn-
ara um að ákæra ekki í málinu frá
2007, sinni lögregla vitaskuld enn
eftirliti með starfsemi sem talin er
geta brotið í bága við lög.
„Það er ekki sterkur fókus á
þennan málaflokk hjá okkur. Við
einbeitum okkur að öðrum málum,
innbrotum, ofbeldisbrotum,
umferðarslysum og slíku, en við
sinnum þessum málum alveg eins
og við sinnum öðrum málum sem
teljast ekki til helstu forgangsmála
hjá okkur,“ segir Stefán.
„Ákvörðun ríkissaksóknara er
náttúrlega ákvörðun sem felur í
sér bindandi mat á tiltekinni hátt-
semi, þar á meðal því hvort hún er
refsiverð eða ekki. Við förum eðli
málsins sam-
kvæmt ekki að
setja í gang mál
og rannsóknir
sem við vitum að
ríkissaksóknari
mun einfaldlega
fella niður eða
ekki gera neitt
með. Það ligg-
ur algjörlega í
augum uppi,“ bætir hann við.
„Þetta snýst eins og alltaf um
þá löggjöf sem er í gildi, hvað er
leyfilegt og hvað er ekki leyfilegt.
Það sem er bannað, það er okkar að
fylgjast með því nema það sé sett í
hendurnar á einhverjum öðrum.“
Eflaust hægt að bæta löggjöfina
En hvað er bannað? Það er tvennt:
Annars vegar að hvetja til fjár-
hættuspils, og hins vegar að þriðji
aðili hafi tekjur af fjárhættuspil-
inu.
Fyrra atriðið hefur verið túlkað
þannig að það nái einkum til aug-
lýsinga á fjárhættuspilum. „Allra-
handa auglýsingar geta fallið undir
það en það hefur auðvitað reynt á
álitaefni í þessu eins og dómurinn
í Betsson-málinu sýnir, þar sem
álitamálið sneri að því hvort það
væri leyfilegt að auglýsa þá starf-
semi hér á Íslandi eða ekki. Niður-
staða dómstóla var skýr með það,“
segir Stefán.
Í stuttu máli komst dómari að því
að þar sem síðan var hýst erlendis
væri löglegt að auglýsa hana.
Hvað varðar síðara atriðið, að
þriðji aðili hafi tekjur af fjárhættu-
spili, segir Stefán að slík mál hafi
ekki komið upp nýlega. Þó berist
reglulega ábendingar um ýmislegt
sem fólk telur ólögmætt.
Spurður hvort hann telji að
skerpa þurfi á löggjöfinni segir
Stefán að það sé ekki lögreglunnar
að meta það.
„Það er bara löggjafinn sem
verður að svara því. Á þessu sviði
og líka þegar kemur að atriðum
eins og áfengisauglýsingum þá eru
menn útsjónarsamir og dugleg-
ir við að finna allar þær holur og
smugur sem eru á löggjöfinni. Og
ég er ekkert viss um að það sé hægt
að finna löggjöf sem er algjörlega
lekaheld. Það er eflaust hægt að
gera eitthvað til að bæta úr lög-
gjöfinni á öllum þessum sviðum en
það er ekki okkar að hafa forgöngu
um það.“
Hundruð milljóna í spilunum
Þrýst er á stjórnvöld að lögleiða rekstur spilavíta. Þrátt fyrir að fjárhættuspil sé ólöglegt á Íslandi er það stundað víða fyrir opnum
tjöldum. Spilarar skipta þúsundum og háar fjárhæðir skipta um hendur. Stígur Helgason kynnti sér fjárhættuspil á Íslandi.
FYRSTA STÓRA MÓTIÐ Lögregla ruddist inn á pókermót verslunarinnar Gizmó sumarið 2007, stöðvaði spilamennskuna og lagði hald á spilavarning. Ríkissaksóknari ákvað í
fyrra að ákæra ekki í málinu, þar sem það þótti ekki líklegt til sakfellingar. Nú eru starfræktir pókerklúbbar víða um bæinn þar sem háar fjárhæðir geta skipt um hendur.
STEFÁN EIRÍKSSON
Því fer fjarri að fjárhættuspil séu
eingöngu stunduð á samkomustöð-
um í raunheimum. Langstærstur hluti
pókerspils á Íslandi í dag, og raunar í
heiminum öllum, fer fram á Netinu.
Þar spila nú ríflega tuttugu þúsund
Íslendingar reglulega, og mun fleiri
eru skráðir en spila sjaldnar. Það
eina sem þarf til er nettenging og
kreditkort, auk þess sem fólk þarf að
hafa náð átján ára aldri.
Tugum vinsælla pókersíðna er
haldið úti á Netinu. Mest sótt er
síðan Pokerstars en Full Tilt Poker
fylgir fast á hæla hennar. Lætur
nærri að síðurnar tvær hafi 80 til 90
prósenta markaðshlutdeild á Íslandi.
Aðrar síður, svo sem PKR, Partypoker
og Betsson, eru smærri.
Þorri notenda pókersíðna er ungir
karlmenn. Þetta á jafnt við hér á
Íslandi og erlendis. Notendurnir eru
þó af báðum kynjum og allt upp
í eldri borgara. Notkunarmynstrið
er misjafnt eftir fólki. Sumir spila
vikulega eða sjaldnar, aðrir nokkrum
sinnum í viku, og enn aðrir spila
jafnvel allan liðlangan daginn, alla
daga vikunnar.
Reglulega er sagt frá því að til séu
Íslendingar sem hafa lifibrauð sitt af
pókerspili, vinni nánast við það eitt
að spila póker og hafi af því ríflegar
tekjur. Viðmælendur Fréttablaðsins
telja þó að heldur mikið sé gert úr
þessu. Um sé að ræða fáa einstakl-
inga, líkast til ekki nema um 20 til 30
manns, og aðeins örfáir hafi af því
verulegar tekjur.
Þetta séu menn sem fyrst og
fremst spila á Netinu, mæti stöku
sinnum á pókermót hérlendis sem
erlendis, og sinni jafnvel í sumum
tilvikum þessari ástríðu samhliða
námi eða hlutastarfi. Engin dæmi
séu um íslenska „atvinnumenn“ í
póker sem ekki spila á Netinu, enda
er þar hægt að spila meira og hraðar,
jafnvel í nokkrum leikjum í einu, og
því er gróðavonin mun meiri. DV
sagði nýlega frá tvítugum Garðbæingi
sem vann 120 þúsund dollara í einu
pókerspili, jafnvirði um 14 milljóna
króna. Sami maður hefur á undan-
förnum árum unnið tugi milljóna í
pókerspili á Netinu, þótt hann hafi
raunar tapað töluverðum upphæð-
um á móti.
Ekki liggja fyrir nákvæmar heildar-
tölur um veltuna af pókerspili Íslend-
inga á Netinu. Samkvæmt heimildum
Fréttablaðsins er þó um verulegar
fjárhæðir að ræða. Þær hlaupa á
tugum milljóna á mánuði, og þar
með hundruðum milljóna á ári. Sú
upphæð hækkað stöðugt. Af henni
rennur ekkert til íslenska ríkisins.
TUGÞÚSUNDIR ÍSLENDINGA SPILA PÓKER Á
NETINU FYRIR HUNDRUÐ MILLJÓNA Á ÁRI
VINSÆLT Æ fleiri Íslendingar spila
póker á Netinu. NORDICPHOTOS / AFP
■ Ásinn - Reykjanesbæ
■ Balthazar - Hafnarstræti
(óreglulegt spil í svokallaðri
Carlsberg-stofu)
■ Casa - Aðalstræti
■ Dillon sportbar - Hafnarfirði
■ Gullöldin - Grafarvogi
■ Hótel Nordica - Suðurlands-
braut (hófst nú í febrúar)
■ Kojack - Engihjalla
■ Kóngurinn - Grafarholti
■ Poker & Play - Grensásvegi
NOKKRIR KLÚBBAR