Fréttablaðið - 07.10.2010, Síða 22

22 7. október 2010 FIMMTUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
HALLDÓRS
tjórnlagaþings sem sett verður í febrúar og starfa á í tvo
til fjóra mánuði bíða mörg snúin verkefni. Hlutverk þess
er að undirbúa frumvarp að endurbættri stjórnarskrá og á
það að hafa niðurstöður þjóðfundar um stjórnarskrá sem
haldinn verður 6. nóvember til hliðsjónar við verkið.
Þessi endurskoðun stjórnarskrárinnar er hluti af þeim lýðræð-
isumbótum sem ríkisstjórnarflokkarnir ákváðu að ráðast í eftir
hrun bankanna. Almenningi er ætlað að annast verkið, alþingis-
mönnum er beinlínis meinuð seta á stjórnlagaþinginu. Það breytir
því hins vegar ekki að stjórnarskránni verður ekki breytt nema
með ákvörðun Alþingis. Þarf tvöfalt samþykki til, með kosningum
á milli.
Í ljósi þess að þingið ákvað að
það ætti ekki sjálft aðkomu að
stjórnlagaþinginu er sérstakt
að þingið í heild eða einstaka
þingmenn skuli leggja til breyt-
ingar á stjórnarskrá í aðdrag-
anda stjórnlagaþings. Síðast var
það gert með formlegum hætti
í ályktun Atlanefndarinnar en
hún var samþykkt með 63 atkvæðum. Í henni er í fyrsta lagi mælt
fyrir um almenna endurskoðun stjórnarskrárinnar (sem þingið
hafði reyndar löngu ákveðið og þurfti ekki nýja samþykkt til) og
í öðru lagi er mælt fyrir um endurskoðun laga sem eiga sér stoð í
stjórnarskránni. Á það við um lög um ráðherraábyrgð og lög um
landsdóm.
Í þingumræðunum um landsdómsákærurnar kom ítrekað fram
hjá fjölmörgum þingmönnum að málið væri byggt á úreltum lögum
sem þyrfti að færa til nútímahorfs. Meðal annars ítrekaði forsætis-
ráðherrann þá kunnu skoðun sína að meta bæri kosti og galla þess
að afleggja landsdóm.
Það verður ekki gert nema með breytingu á stjórnarskrá.
Í ljósi þess að öll stjórnarskráin er undir í störfum stjórnlaga-
þings bendir allt til þess að um leið og réttað er fyrir landsdómi í
fyrsta sinn fari fram ítarlegt mat þar til kjörins þings á tillögum
um að leggja beri þann sama landsdóm niður.
Alls ekki er útilokað – allt eins bara nokkuð líklegt – að stjórn-
lagaþing komist að þeirri niðurstöðu að landsdómsfyrirkomulagið
sé úrelt og að betur fari á að fela almennum dómstólum að fjalla
um meint embættisbrot ráðherra. Ástæðulaust sé að mál ráðherra
fari í annan farveg en annarra. Ástæðulaust sé að Alþingi hafi
ákæruvald. Ástæðulaust sé að halda vakandi efasemdum um að
mannréttindi séu að fullu virt í málshöfðunum gegn ráðherrum.
Dæmið sanni að pólitík og saksókn sé hættuleg blanda, jafnvel
skaðleg samfélaginu.
Stjórnlagaþing gæti því lagt til við Alþingi að leggja beri lands-
dóm niður á sama tíma og mál Geirs Haarde er þar til meðferðar.
Það yrðu í meira lagi sérkennileg skilaboð inn í þinghaldið.
Verður ákveðið að afleggja landsdóm í miðjum
fyrstu landsdómsréttarhöldunum?
Stjórnlagaþings-
og landsdómssull
SKOÐUN
Björn Þór
Sigbjörnsson
bjorn@frettabladid.is
Mótmælin á Austurvelli sýna mikla örvænt-
ingu, reiði og hræðslu við framtíðina. Vand-
inn er gífurlegur. Við stöndum frammi
fyrir gjaldþrota bankakerfi, gjaldþrota
fyrir tækjum, gjaldþrota einstaklingum og
nánast gjaldþrota ríkissjóði. Enginn, ég
endurtek, enginn stjórnmálamaður leikur
sér að því að leggja til 30-40 milljarða
króna niðurskurð á velferðarkerfinu. Eng-
inn stjórnmálamaður vill sjá nokkra fjöl-
skyldu missa heimili sitt á uppboði. Enginn
stjórnmálamaður vill sjá íslenskt atvinnulíf
í þeim lamasessi sem það er í dag.
Þetta er þó sá ömurlegi veruleiki sem við
höfum staðið frammi fyrir síðan í október
2008.
Síðustu daga hafa fjölmargir tölvupóstar
borist til þingmanna. Margir lýsa yfir
vantrú sinni á að þingmenn geti yfir höfuð
starfað saman. Stjórnvöld standa í einu
horninu, stjórnarandstaðan í öðru, hags-
munasamtök atvinnurekenda og launþega
í því þriðja og lífeyrissjóðirnir í því fjórða,
allir með boxhanskana á lofti. Í miðjunni
stendur svo almenningur og á honum dynja
höggin úr öllum áttum.
Því hafa mjög blendnar tilfinningar
bærst í mínu brjósti. Ein af spurningunum
sem ég hef spurt mig er hvernig stjórn-
málamenn Íslendingar vilja. Viljum við
stjórnmálamenn sem segja það hreint út
að engin kanína sé í hattinum og að engar
töfralausnir séu til? Eða viljum við stjórn-
málamenn sem segja okkur það sem við
viljum heyra?
Það er sannfæring mín að það séu til
lausnir en þær eru ekki einfaldar. Almenn
skuldaleiðrétting er ekki einföld, en hún er
framkvæmanleg. Réttlátur niðurskurður í
velferðarkerfinu er ekki einfaldur en hann
er framkvæmanlegur. Endurreisn atvinnu-
lífsins er ekki einföld en hún er framkvæm-
anleg. Sanngjörn skipting byrðanna er ekki
einföld en hún er framkvæmanleg.
Í ályktun þingmannanefndarinnar voru
þingmenn hvattir til að sýna heiðarleika,
hugrekki og festu. Það viljum við fram-
sóknarmenn gera. Við viljum að tekið verði
á skuldavanda heimila og fyrir tækja af
festu. Dreifa verður byrðunum og allir
verða að axla ábyrgð á vandanum af hug-
rekki. Ekki bara skuldarar, ekki bara líf-
eyrisþegar, ekki bara atvinnurekendur og
ekki bara launþegar. Heldur við öll.
Skilaboð okkar framsóknarmanna eru
því skýr. Við viljum samvinnu um almenn-
ar aðgerðir í þágu heimilanna og endur-
reisn atvinnulífsins. Við erum reiðubúin til
samvinnu við hvern þann sem vill takast á
við það mikla verkefni með okkur.
Samvinna um skuldavanda og atvinnu
Mótmælin
Eygló
Harðardóttir
alþingismaður
Lífrænt skiptir máli
fyrir barnið þitt
- Engin erfðabreytt innihaldsefni
- Ræktað án notkunar meindýraeiturs
Kíktu í heimsókn á www.hipp.is
Kitlar bragðlaukana
Rangur nefndarfundur?
Sigmundur Ernir Rúnarsson, alþingis-
maður Samfylkingarinnar, sendi frá
sér tilkynningu á sunnudagskvöld
um að kalla þyrfti heilbrigðisnefnd
Alþingis saman til fundar „vegna
hugmynda um verulegan
niður skurð á framlögum rík-
isins til reksturs heilbrigðis-
stofnana víða um land“.
Fundur í heilbrigðisnefnd
þingsins var haldinn í gær
og þar voru fjárlögin
á dagskrá. Eins
og venja er
fjalla fag-
nefndir um
fjárlögin þegar þau eru að renna sína
slóð gegnum þingið.
Samkvæmt vef Alþingis er Sig-
mundur Ernir ekki lengur einn af
nefndarmönnum í heilbrigðisnefnd.
Hann er hins vegar einn þeirra sex
þingmanna sem mynda meiri-
hluta í ellefu manna fjár-
laganefnd og þannig í góðri
aðstöðu til að hafa mikil
áhrif á afdrif
málsins í
nefndinni.
Óháður varaformaður
„Við erum ekki hluti af neinu stjórn-
málaafli, sagði Ásta Hafberg, sem var
að undirbúa mótmæli á Austurvelli
í gær, þegar mbl.is tók hana tali.
Samkvæmt heimasíðu Frjálslynda
flokksins er hún enn skráð varafor-
maður þess flokks og sem slík kom
hún fram í DV fyrir fáum dögum. En
í gær hafði varaformaður Frjálslynda
flokksins þetta að segja: „Við
ættum að leggja flokkun-
um í smá tíma og
leyfa þeim að endur-
skipuleggja sig í friði.“
peturg@frettabladid.is