Fréttablaðið - 09.10.2010, Blaðsíða 2

2 9. október 2010 LAUGARDAGUR
MENNING Það að fæðingardagur
Ómars Ragnarssonar hafi verið
valinn sem Dagur íslenskrar nátt-
úru er gott dæmi um að það er að
mörgu leyti pólitískt fremur en
náttúrulegt fyrirbrigði þegar ein-
staklingar eru gerðir að þjóðardýrl-
ingum, segir Jón Karl Helgason,
bókmenntafræðingur og dósent við
Háskóla Íslands.
Þjóðardýrlinga kallar hann þá
einstaklinga sem ríkisvaldið tekur
upp á sína arma og gerir að táknum
fyrir einhver gildi sem það vill upp-
hefja, sér í lagi þjóðerniskennd.
Jón Karl segir of snemmt að segja
hvort álíka upphefð bíði Ómars og
raunin hefur orðið um Jónas Hall-
grímsson og Jón Sigurðsson, en það
sé alls ekki útilokað.
„Ómar er að nokkru leyti arftaki
þjóðskáldanna á 19. öld. Það sem
hann gerir í sjónvarpi er líkt því
sem skáldin gerðu í náttúrukveð-
skap sínum,“ segir hann.
Þetta kom fram á fyrirlestri hjá
Alþjóðamálastofnun fyrir skömmu.
Jón Karl ræddi þar um evrópska
þjóðardýrlinga, sem hann hefur
rannsakað upp á síðkastið. Hann
segir að þegar einstaklingar eru
teknir í dýrlingatölu á þennan hátt,
minni það mjög á hvernig dýrlingar
kristninnar hafa verið útvaldir af
hálfu kirkjunnar. Fyrir utan dýrl-
ingadaga má nefna að gerðar eru
styttur af dýrlingnum eða götur
nefndar eftir honum.
„Nú finnst okkur náttúrulegt að
Jón Sigurðsson standi á Austurvelli,
en það eru margar litlar ákvarð-
anir og tilviljanir og pólitísk
sjónarmið þar að baki,“ segir
hann. Táknin eða dýrling-
arnir sem þjóðir velja sér séu
í sífelldri mótun.
Til að mynda
var Bertel
Thorvaldsen,
hálfur Dani,
á Austur-
velli, þegar
Ísland var í
konungssambandi við Danmörku.
Þegar leið að lýðveldisstofnun var
eðlilegt að Bertel væri skákað til og
Jón forseti tæki hans sess, að mati
Jóns Karls. Á dögunum hefði hann
hitt fólk sem klökknaði þegar
það frétti að Ómari Ragnars-
syni hefði hlotnast þessi heið-
ur.
„Það er af því að fólkið þekk-
ir Ómar og talar tungumálið
hans. Veikleiki Jóns Sig-
urðssonar er að það
eru ekki margir sem
muna eftir honum og
enn færri sem lesa
hann,“ segir Jón Karl,
en tekur sérstaklega
fram að hann sé ekki
að spá því að Jón Sig-
urðsson verði fjar-
lægður af Austur-
velli.
klemens@frettabladid.is
Ómar gæti verið á
leið í dýrlingatölu
Ómar Ragnarsson gæri orðið að þjóðardýrlingi, líkt Jónasi Hallgrímssyni og
Jóni Sigurðssyni, segir bókmenntafræðingur. Eðlilegt er að slík tákn breytist
eftir tíðaranda. Leifur heppni gæti farið á íslenska evrumynt, verði hún slegin.
Jón Karl var spurður úr sal hverjir
yrðu að hans mati valdir á íslenskar
evrumyntir, gengi Ísland í Evrópusam-
bandið, og svaraði hann því til að sumir
þjóðardýrlingar væru vissulega betur
nýtilegir í milliríkjaviðskiptum en aðrir.
Einhver hefði nefnt Björk Guð-
mundsdóttur. En Snorri Sturluson,
Leifur heppni og Guðríður Þor-
bjarnardóttir væru allt frambæri-
legt fólk sem Íslendingar hefðu
notað við álíka aðstæður.
Björk eða Leifur heppni á evrumyntinni?
ÓMAR „HELGI“ RAGNARSSON Jón Karl Helgason
rannsakar þessa dagana stöðu Jónasar Hall-
grímssonar í alþjóðlegu samhengi. Á fyrirlestri
Alþjóðamálastofnunar um evrópska þjóð-
ardýrlinga nefndi hann Ómar sem dæmi
um hugsanlegan dýrling.
HÚSNÆÐISMÁL „Við frestum uppboð-
um ef fólk gerir eitthvað í sínum
málum,“ segir Ásta H. Braga-
dóttir, framkvæmdastjóri Íbúða-
lánasjóðs.
Ekki liggja fyrir haldgóðar
upplýsingar um hve margar
nauðungar sölur eru áformaðar í
október. Jóhanna Sigurðardóttir
forsætisráðherra sagði á Alþingi
á miðvikudag að líklega væri um
230 til 240 íbúðir að ræða sem að
óbreyttu færu í lokasölu í mánuðin-
um. Mjög oft væru uppboðsbeiðnir
afturkallaðar á síðustu stundu. „Í
vinnslu eru leiðir til að forða upp-
boðum sem fyrir dyrum standa
á lögheimilum einstaklinga sem
eru að vinna að lausn sinna mála,“
sagði Jóhanna.
Að sögn Ástu frestar Íbúðalána-
sjóður uppboðum hjá fólki sem
óskað hefur frests hjá sýslumanni.
„Þegar kemur að uppboði höfum
við samband við fólk og skoðum
stöðuna.“ Sé fólk að gera eitthvað
í sínum málum sé uppboði frestað.
Sú sé hins vegar ekki alltaf raunin.
„Sumir svara: Ég ætla ekki að gera
neitt,“ segir Ásta. Í slíkum tilvik-
um fari íbúðir, eðli málsins sam-
kvæmt, á uppboð. - bþs
Uppboðum á eigum fólks er frestað ef það gerir eitthvað í sínum málum:
Sumir svara: Ég ætla ekki að gera neitt
MIÐBÆRINN Ekki liggja fyrir upplýsingar um það hversu margar nauðungarsölur eru
áformaðar í október. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
STJÓRNMÁL Færri vilja ganga til
alþingiskosninga innan hálfs árs
nú en í upphafi árs, samkvæmt
niðurstöðum könnunar markaðs-
rannsóknafyrirtækisins MMR.
Rétt rúmur helmingur þátttak-
enda í könnuninni vildi ganga til
kosninga innan hálfs árs, eða 53
prósent. Í sambærilegri könn-
un sem gerð var í janúar vildi
61,1 prósent kosningar innan sex
mánaða.
Flestir stuðningsmanna Sjálf-
stæðisflokksins, eða 69,7 prósent,
og meirihluti Hreyfingarinnar
vilja kosningar innan þriggja
mánaða. Þetta er viðsnúningur
frá fyrri könnun í röðum sjálf-
stæðismanna. - jab
Færri vilja blása til kosninga:
Viðsnúningur
frá í byrjun árs
VIÐSKIPTI Bandaríski leikarinn
Larry Hagman hafði á dögunum
betur í máli gegn bandaríska
stórbankanum
Citigroup, sem
var dæmdur
til að greiða
leikaranum 1,1
milljón dala,
jafnvirði 120
milljóna króna,
í skaðabætur.
Hagman,
sem varð
79 ára fyrir
mánuði, sló í gegn sem staðal-
skúrkurinn J.R. Ewing í sjón-
varpsþættinum Dallas sem
Sjónvarpið sýndi um árabil á
níunda áratug síðustu aldar.
Hagman átti fé hjá dóttur-
félagi bankans, sem tapaði
háum fjárhæðum í kreppunni.
Hann sakaði stjórnendur bank-
ans um að hafa fjárfest óvarlega
og krafðist skaðabóta. - jab
Larry Hagman í málaferli:
Hafði betur
gegn banka
LARRY HAGMAN
DÓMSMÁL Eining var meðal dómara og lögmanna á
málþingi í gær um að koma beri á þriðja dómstiginu
hið fyrsta. Ögmundur Jónasson dómsmálaráðherra
segir málið komið á ákvörðunarstig.
„Lögmannasamfélagið og talsmenn dómkerfisins
eru á einu máli um nauðsyn þess að reyna að flýta
því að koma á þriðja dómstiginu. Ég tók undir þess-
ar hugmyndir,“ segir Ögmundur, sem kveðst þó hafa
undirstrikað að horfa yrði til þess hvort hagræðing
fælist í framkvæmdinni.
„Ég tók undir það að komið yrði á þriðja dómstig-
inu og að framkvæmd yrði hraðað ef tækist að sýna
fram á að þannig nýttust fjármunir betur en ef gripið
yrði til skyndilausna frammi fyrir þeim vaxandi og
miklu verkefnum sem dómskerfið stæði frammi fyrir
af völdum efnahagshrunsins,“ segir ráðherrann.
Að sögn Ögmundar sammæltust þinggestir um það
eftir yfirlýsingu hans að fara í þá vinnu að leggja
fram hugmyndir. „Ég get sagt það fyrir mína parta
að ég mun taka vel slíkri tillögusmíð og vil að sem
flestir hagsmunaaðilar innan kerfisins komi að því,
þannig að við fáum hið fyrsta vissu um hvort við vilj-
um fara þessa braut. Ég teldi það mjög æskilegt og
fagna þeirri eindrægni sem er með lögmönnum og
dómurum um þetta,“ segir dómsmálaráðherra. - gar
Lögmenn og dómsmálaráðherra sammála um að skyndilausnir henti ekki:
Innleiðingu þriðja dómstigsins flýtt
ÖGMUNDUR JÓNASSON Dómsmálaráðherra segir að hag-
kvæmara sé að stofna strax þriðja dómstigið en að fjölga
dómurum í núverandi kerfi og ráðast eigi í það hið fyrsta.
FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
MENNING Jón Gnarr borgarstjóri
opnaði Tjarnarbíó í Tjarnargötu
formlega síðdegis í gær. Húsið,
sem byggt var árið 1913, hefur
gengið í gegnum gagngerar
endur bætur.
Tjarnarbíó var upphaflega
byggt sem íshús en varð síðar að
frjálsíþróttahúsi. Í seinni heims-
styrjöldinni var það nýtt sem
leik- og kvikmyndahús.
Samþykkt var í borgarráði
fyrir þremur árum að ráðast
í endurbætur á húsinu. Mark-
miðið er að húsið verði miðstöð
fyrir sviðslistir og að þar verði
verði hægt að leigja aðstöðu fyrir
menningarviðburði. - jab
Dyr Tjarnarbíós opnaðar á ný:
Verður miðstöð
fyrir sviðslistir
FRÁ OPNUNINNI Jón Gnarr borgarstjóri
ásamt Jóhanni G. Jóhannssyni leikara
og Vigdísi Finnbogadóttur, fyrrverandi
forseta.
ALÞINGI Saksóknaranefnd Alþing-
is vegna málshöfðunar gegn
Geir Haarde verður kosin á
þriðjudag, strax eftir að saksókn-
ari og varasaksóknari hafa verið
kjörnir. Nefndin er kosin á grund-
velli laga um landsdóm og er gert
ráð fyrir að um fimm manna
nefnd sé að ræða sem fylgist með
málinu og sé saksóknara Alþingis
til aðstoðar.
Landsdómsmál skýrast:
Nefndin kosin
á þriðjudaginn
SPURNING DAGSINS
- miðbæ Hafnarfjarðar
VSK-LAUSIR DAGAR
DAGANA 7. - 9. OKTÓBER
MARKAÐUR
FJARÐAR
- hágæða tískuverslun- tískuverslun fyrir konur
Gjafabúðin
GLUGGINN
S K Ó H Ö L L I N
- skór á alla fjölskylduna
Firði
Handverk og hönnun- veitingastaður með einstakt útsýni - hárgreiðslustofa fyrir alla
Siggi, eruð þið núna orðnir
Baugsstofan?
„Nei, við ætlum að halda okkur við
Spaugstofunafnið enda lútum við
okkar eigin lögmálum og hlýðum
engum.“
Spaugstofan hefur göngu sína á Stöð 2
í dag. Sigurður Sigurjónsson er einn af
spéfuglunum.