Morgunn - 01.12.1945, Page 4

82
M 0 R G U N N
fljótt í ljós, að með undursamlegum hætti og í undur-
samlegum mæli hefur hann gjört sér jörðina undirgeína,
og flest þau efni, sem hún framleiðir, og óhemjukrapta,
sem hún býr yfir, allt frá nær því stjórnlausu afli brims
og bylgja sjávarins og upp til þeirra heljarkrapta, sem
segulmagn og rafmagn í sameiningu og sitt í hvoru lagi
eiga yfir að ráða. Og síðan þetta fyrst var ritað er kom-
in til þekkingin á kjarnorkunni og geysiafli hennar.
En hvað er þá eiginlega þessi jörð, sem maðurinn hef-
ur gjört sér svona undirgefna til alls gagns fyrir sjálf-
an sig?
Lengi vel framan af, — líklega nokkur hundruð ef
ekki þúsund kynslóðir héldu mennirnir að jörðin væri
— eins og það oft hefur verið orðað — flöt eins og
pönnukaka,1 2) og þektu lítið af því, sem hún átti í skauti
sínu, nema að næra hungur sitt af því, sem jurta- og
dýraríki sýnilega framleiddi og gaf af sér. Það hrifsuðu
þeir til sín ráns- og villimannshendi, og neyttu til þess
þeirra yfirburða, sem þeir áttu, andlegra og líkamlegra.
En vit og skilningur fóiu vaxandi og mörgum öldum
skiptir nú, sem mennirmr vita, að jörðin er hnöttur,
ein í hópi þeirra stjarna, sem vér á heiðskíru vetrarkvóldi
sjáum úa og grúa á allri himinfestingunni, að vísu ein
í tölu þeirra smærri, en þó í vorum augum og á vorn
mælikvarða feykilega stór.
Oss finnst jörðin standa kyr og sýnist sólin snúast
kringum hana á 24 kl.tímum. og það eru ekki nema ör-
fáar aldir, 3—4, síðan mennirnir vissu, að það er öðru
nær.-)
Þessi grafkyrra jörð er hvorki meira né minna en á
tvöfaldri fleygiferð, hún veltui- við, eða eins og það er
kallað snýst um sjálfa sig á 24 kl.tímum frá vestri til
1) Pythagoras á (i. öld f. Kr, kom fyrst með það að luin væri
linöttur. Sjá Shaw Desmond: We do not die, hls. 279.
2) Tyclio Brahe, f KiOl, vissi )iað ekki.