Morgunn - 01.12.1945, Síða 78

156
MORGUNN
urinn Sokrates sagði forðum: „Þú ert lifandi sál, sem ber
b.vrði lífvana líkama.“ Dauðinn er ekki annað en endalok
jarðneska líkamans, sálin heldur áfram að lifa, þótt við
önnur skilyrði sé. Þetta hefir að fjölmargra viturra manna
dómi sannazt af hinum sálrænu fyrirbrigðum, sem ævin-
lega hafa fylgt mannkyninu, þótt þau hafi ekki verið
rannsökuð fyrr en á síðustu áratugum.
Villimaðurinn En þarna færa vísindin aðeins sönnur
veit þetta á það, sem mennirnir hafa í rauninni ævin-
lega vitað. Villimaðurinn veit þetta engu
síður, nema fremur sé, en hinn svo kallaði siðmenntaði
maður nútímans. Þegar foringi hinna frumstæðu kyn-
flokka dó, var venja að fórna einhverjum manni, sem átti
að vera förunautur hans og þjónn í hinum heiminum, en
um leið og honum var fórnað, var hvíslað í eyra hans skila-
boðum, sem hann átti að koma til hins látna höfðir.gja.
Fornfræðingar hafa fundið ævagamlar leifar af samning-
um, þar sem lofað var annarsvegar að ef skuldin, sem
samningurinn var gerður um, væri ekki greidd í þesu lifi,
skvldi hún verða greidd í hinu næsta. Svo sjálfsagt þótti
þá að maðurinn lifði líkamsdauðann. Hinir frumstæðu
menn voru svo öruggir um framhald lífsins, að þegar vinur
þeirra dó, fórnfærðu þeir konu hans og þjónum, til þess
að þau skyldu halda áfram að þjóna hinum framliðna, og
þeir fornuðu um leið bæði mat og verkfærum, sem hhin
látni átti að nota í hinum heiminum. Þessar hugmyndir um
lífið eftir dauðann þykja oss æði barnalegar, en maðurinn
stóð þá á því þroskastigi, að æðri eða fullkomnari hug-
myndir gat hann ekki gert sér um þessa hluti, og enda þótt
innblástur frá verunum hinu megin tjaldsins hafi þá verið
veruleikur, eins og hann er nú, hefir frumstæði maðurinn,
hinn viliti eða hálfvillti maður, ekki getað tileinkað sér
sannindin frá öðrum heimi í ríkara mæli en raun var á.
Og í rauninni höfum vér heldur ekki af neinu að miklast,
þótt vér stöndum sannleikanum nær nú en þá. Það er