19. júní - 19.06.1971, Síða 26

Barátta
gegat
krakbameÍBii
Alma Þórarinsson, yfirlœknir, er fædd á Akureyri 12. ág.
1922, varð stúdent frá Menntaskólanum á Alcureyri 19ltl
og lauk lceknaprófi frá Háskóla Islands 1951. Hún var viö
sérfræöinám viö háskólasjúkrahúsiö í Madison í Wiscon-
sin 1952—195lf, og starfaöi síöan sem svœfingalælcnir í
Reykjavík til 1961f. Sumurin 1963 og 1965 var Alma viö
nám í krabbameinsleit viö háskólasjúkrahúsiö, Roydl ln-
firmary, í Glasgow, einnig var liún viö Radium Hospitálet
í Osló liluta úr vetri 1961f. MaÖur ölmu er Hjálti Þórar-
insson, yfirlœknir, og eiga þau 5 börn: Þórarin, verkfræö-
ing, Odd viö rafvirkjanám, SigríÖi og Hrólf i menntaskóla,
og Gunnlaugu, sem les undir landspróf.
Fyrir um það bil þrjátíu árum gekk ung stúlka,
sem þá var nemandi við Menntaskólann á Akur-
eyri, á fund Guðmundar Karls Péturssonar, yfir-
læknis, til að afla sér upplýsinga um læknanám.
Svarið, sem hún fékk, var: „Fáðu þér bara
lækni.“ Sennilega hefur mörgum stúlkum verið
svarað á þennan hátt, þegar þær hafa verið að
kynna sér langskólanám. Hvað hafa ungar stúlk-
ur að gera við langskólanám? Þurfa þær að svala
menntaþrá sinni? Þeirra, sem bíður að gæta bús
og barna. Þessari ungu stúlku tókst það, að því
er virðist, sem fæstum hefur tekizt, að sameina
hvort tveggja, að stunda læknanám og hlýða ráð-
um gamals tíma, — að fá sér lækni. Síðar átti
maður hennar eftir að styðja hana og hvetja á
allan hátt til að halda áfram á námsbrautinni.
Konan, sem hér á í hlut, hefur haft mikil bein
afskipti af heilsugæzlu meginþorra kvenna lands-
ins. Þessi kona er Alma Þórarinsson, yfirlæknir
Krabbameinsleitarstöðvar B í Reykjavík. Á þeirri
stöð fer fram skipulögð leit að krabbameini í
móðurlífi kvenna, einnig eru rannsökuð þar brjóst
kvenna, verði þær varar einhverra einkenna.
Þar sem lesendur þessa blaðs eru að mestu
konur, var ákveðið að fara þess á leit við frú
ölmu, að hún kynnti okkur að nokkru þessa
starfsemi.
Hvað viltu segja okkur í stórum dráttum um
starfsemi Krabbameinsleitarstöövar B?
Störf hennar eru tvíþætt. Annars vegar skipu-
lagðar fjöldarannsóknir til að leita að krabba-
meini á byrjunarstigi án sjúkdómseinkenna í
móðurlífi kvenna á aldrinum 25—70 ára. Leitin
beinist einkum að krabbameini i leghálsi, og er
fyrst og fremst stuðzt við frumurannsóknir (ex-
foliative cytology). Hins vegar er framkvæmd
brjóstaskoðun á öllum þeim konum, sem við
sjálfsskoðun hafa fundið eitthvað athugavert.
Hvenœr hófst þessi starfsemi hér á landi?
Krabbameinsleitarstöð B var opnuð 30. júní
1964, og var þá einungis um rannsóknir á móð-
urlífi að ræða. Voru konum eftir stafrófsröð
send bréf og þess óskað, að þær hefðu samráð
við stöðina um hentugan skoðunartíma.
Hvernig fer krabbameinsleit í móöurlífi fram?
Fyrst er tekin skýrsla af viðkomandi konu.
Síðan er framkvæmd hin eiginlega skoðun.
24
19. JÚNÍ