19. júní - 19.06.1973, Blaðsíða 28

Stofnunin, sem ég vinn hjá, heitir „Independent
Credit Union“, og er í borginni Anderson í Indiana
fylki í Bandaríkjunum. Þetta er eins konar lífeyris-
eða samvinnusjóður fyrir starfsfólk Delco-Remy, sem
er dótturfyrirtæki General Motors. Starfsfólk Delco-
Remy getur safnað peningum í sparisjóð hjá þessari
stofnun og fengið lán út á sparifé sitt fyrir öllu, sem
hugsazt getur. Aðallega fær fólk lán til kaupa á bíl-
um, húsgögnum. bátum, o. s. frv. Starfsfólkið endur-
greiðir svo lánin með því að heimila fyrirtækinu að
taka afborgun lánsins af vikukaupi sínu, og ef það
óskar, má einnig taka af vikukaupi þess peninga, sem
það vill leggja í sparisjóð vikulega. Fyrirtækið (Delco
Remy), sendir svo stofnuninni (Credit Union) ávís-
un vikulega fyrir heildarupphæð kaupfrádráttar með-
limanna. Ávísun þessi nemur um þessar mundir ná-
lægt þrjú hundruð þúsund dollurum á viku.
Fjárhagsstofnun þessi var stofnuð árið 1946 af
nokkrum starfsmönnum og -konum, sem unnu hjá
Delco-Remy. Byrjað var með nokkra meðlimi, og
var skrifstofan í litlu herbergi. Vann stjómin svo í
frítímum sínum, kauplaust, á skrifstofunni og réði
eina konu til að sjá um daglegan rekstur. Aðalstjóm-
arkonan vann að þessu mest, og er talið henni að
þakka, að stofnunin vakti athygli samstarfsmanna
hjá Delco-Remy og fékk viðurkenningu frá Indiana
fylki. Fór fleira og fleira fólk að hafa áhuga á þessu
og leggja peninga í stofnunina, þar sem vextimir
vom hærri en gerist og gengur í bönkum.
Síðan hefur stofnunin stækkað svo, að nú nema
eignimar um átta milljónum dollara, og er staðsett í
nýrri byggingu á tveimur hæðum. Meðlimunum
hefur fjölgað frá um 100 fyrsta árið í um 14000 árið
1970 og í maí 1973 vom meðlimimir um 19000.
Nú vinna þar 25 menn. 24 konur og einn karlmaður.
Konan, sem rekur stofnunina, er sú sama og stofn-
setti hana og fær hún núna hátt kaup. Hún er mál-
svari stjórnarinnar. Hún sér um að ráða starfsfólkið,
og er engin stórákvörðun tekin án hennar samþykkt-
ar, svo sem fjárfestingar stofnunarinnar, sem hafa
verið mjög hagstæðar, eins og sjá má af ágóða stofn-
unarinnar.
Þar sem þessi stofnun er talin eign meðlima henn-
ar, borgar liún ekki fremur en aðrar sams konar
stofnanir (Credit Unions), skatta af tekjum sínum.
öllum tekjum er skilað aftur til meðlimanna með
því að borga þeim hærri vexti af sparifé sínu og
krefjast minni vaxta fyrir lán þeirra. Nú sem stend-
ur, borgar stofnunin 6% vexti á ári af sparifé. Árs-
vextir af lánum nema 6(4 % á ári. Einnig njóta með-
limirnir annarra fríðinda, svo sem líftrygginga sem
eru á öllum lánum og á sparifé (upp að $2000).
Þ. e. a. s. deyi meðlimur, sem á sparifé í stofnuninni
og er með lán, þá tvöfaldazt spariféð, sem erfinginn
fær, og er lánið greitt af tryggingastofnun.
Eins og sjá má af ofanskráðu, er mjög hagstætt
fyrir starfsfólk Delco-Remy og þeirra fjölskyldur að
leggja peninga sína inn í stofnunina og að fá lán þar.
Sams konar stofnanir (Credit Unions) eru til, og
alltaf fleirum að skjóta upp víðs vegar um Banda-
ríkin. Eru þessar stofnanir bönkum til mikillar
mæðu, þU að bankamir eru ekki samkeppnishæfir,
segja þeir, vegna þess að þeir síðamefndu þurfa að
borga svo mikla skat.ta. Hafa bankayfirvöld í Banda-
ríkjunum stofnað nefnd til að fá stjómvöld til að
skattleggja Credit Unions, en það gengur ekki, þvi
að tekjur þeirra falla undir þá liði, sem ekki má
skattleggja.
Byrjaði ég að vinna hjá Independent Credit Union
í desember 1970. Hafði ég áður unnið hjá lánastofn-
un í sömu borg, og var ráðin með hliðsjón af reynslu
minni þar. Fyrst vann ég sem gjaldkeri, en síðan við
að taka á móti fólki, sem kom inn til að fá lán, og að
svara spurningum þess í síma. Upp á síðkastið hefi
ég unnið við að tala við fólk um lán og að veita þeim
eða neita þeim urn lán, hvort sem við á. Er það
26
19. JÚNÍ